Η σκλήρυνση των περιορισμών στη Γηραιά Ηπειρο αναμένεται να επιφέρει σοβαρό αντίκτυπο στις βραχυπρόθεσμες προοπτικές της οικονομίας της Ευρωζώνης, η οποία πιθανώς να συρρικνωθεί τον Νοέμβριο. Ωστόσο, τα νέα δεν είναι μόνο άσχημα. Πρώτον, το σημείο εκκίνησης ίσως να αποδειχθεί καλύτερο από όσο αναμενόταν, διότι τον Οκτώβριο τα πήγε σχετικά καλά η οικονομία. Δεύτερον, το νέο κύμα κρουσμάτων θα επηρεάσει σαφώς λιγότερο την οικονομική δραστηριότητα από το πρώτο. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής λειτουργεί κυρίως με καθυστέρηση και όχι ως βαρόμετρο. Σε αυτόν έχουν ενσωματωθεί στοιχεία, τα οποία αφορούν τα όσα συνέβησαν και τις προσδοκίες για όσα επίκεινται, οπότε δεν μπορεί να μας διαφωτίσει για το υπόλοιπο διάστημα έως το τέλος του τετάρτου τριμήνου και του έτους. Ωστόσο, δείχνει κάποια πράγματα για τον Οκτώβριο, καθώς το οικονομικό κλίμα διατηρήθηκε σταθερό και δεν υποχώρησε 1,6 μονάδες, όπως προβλεπόταν. Σε συνδυασμό δε με άλλες έρευνες, φαίνεται πως μάλλον η οικονομία της Ευρωζώνης εξακολούθησε να αναπτύσσεται και τον Οκτώβριο, αν και μεταξύ των χωρών παρατηρούνται μεγάλες διαφορές. Επιπλέον, και τον μήνα αυτόν η βιομηχανία και η μεταποίηση λειτουργούν και πάλι ως αντισταθμιστικοί παράγοντες προς τις υπηρεσίες.
Δυστυχώς, μπορεί να μην είναι σε θέση να το πράξουν σε ανάλογο βαθμό και τον Νοέμβριο. Εν τω μεταξύ, τον Οκτώβριο, τμήματα του κλάδου της παροχής υπηρεσιών, όπως ο τουρισμός, η φιλοξενία και τα συναφή, άρχισαν να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα εξαιτίας των αυστηρότερων περιορισμών. Οσοι παρέχουν υπηρεσίες αναθεώρησαν τις προσδοκίες τους για τη ζήτηση και ο υποδείκτης του κλάδου υποχώρησε 0,6 μονάδες στις -11,8 μονάδες, ενώ την ίδια στιγμή δύο από τους τρεις υποδείκτες της μεταποίησης, δηλαδή αυτοί των παραγγελιών και των αποθεμάτων, σημείωσαν άνοδο. Ο τρίτος υποδείκτης του κλάδου σχετικά με τις προσδοκίες αναθεωρήθηκε κατά τι, ενώ ο συνολικός της μεταποίησης βελτιώθηκε από τις -11,4 μονάδες τον Σεπτέμβριο στις -9,6 τον Οκτώβριο. Επίσης τα νοικοκυριά δεν αισθάνονται μεγάλη σιγουριά για το μέλλον και η καταναλωτική εμπιστοσύνη εξασθένησε στις -15,5 μονάδες από τις -13,9 μονάδες. Η κατάσταση αναμένεται τον Νοέμβριο να επιδεινωθεί σοβαρά, παραμένει όμως διαφορετική από την αντίστοιχη του πρώτου κύματος. Οι τωρινοί περιορισμοί είναι ηπιότεροι των αρχικών, τα σχολεία λειτουργούν και σε πολλές χώρες τα καταστήματα είναι ανοιχτά. Καταναλωτές και επιχειρήσεις γνωρίζουν πλέον πώς να κινηθούν εν μέσω κρίσης, ενώ υπάρχει και η έξωθεν βοήθεια. Η ζήτηση για τα ευρωπαϊκά προϊόντα από τις ΗΠΑ και την Κίνα δείχνει δυναμική, οπότε, ως απόρροια όλων αυτών, εκτιμούμε πως το ΑΕΠ της Ευρωζώνης του τρίτου τριμήνου θα απολέσει 2-3 ποσοστιαίες μονάδες αντί του 13,8% το δεύτερο τρίμηνο.
* Ο κ. Florian Hense είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.
