Την αρχή της αστικής ευθύνης των μελών της διοίκησης μιας επιχείρησης για τη μη έγκαιρη υποβολή της αίτησης πτώχευσης εισάγει ο νέος κώδικας φερεγγυότητας, που αναμένεται να δοθεί σε διαβούλευση αυτή την εβδομάδα.
Η ευθύνη της διοίκησης, όπως ορίζει το σχετικό άρθρο, προκύπτει έστω και από αμέλεια και στόχος είναι να μειωθεί ο αριθμός των εταιρειών που, ενώ τελούν σε παύση πληρωμών και δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους, εξακολουθούν να λειτουργούν παρασιτικά (zombie companies), προκαλώντας τεράστια προβλήματα στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας και ενισχύοντας την παραοικονομία.
Η ευθύνη μάλιστα του σχετικού άρθρου επεκτείνεται και στα πρόσωπα που επηρέασαν τα μέλη της διοίκησης για τη μη έγκαιρη υποβολή της αίτησης, αλλά αίρεται, εφόσον η καθυστέρηση υποβολής της αίτησης οφείλεται σε απόπειρα αποφυγής της αφερεγγυότητας μέσω διαπραγματεύσεων για την επίτευξη συμφωνίας εξυγίανσης του οφειλέτη με γνώμονα την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των πιστωτών, των μετόχων ή εταίρων και άλλων ενδιαφερομένων μερών.
Πότε πτωχεύει
Σε πτώχευση κηρύσσεται η επιχείρηση που βρίσκεται σε παύση πληρωμών. Τεκμαίρεται ότι ο οφειλέτης βρίσκεται σε παύση πληρωμών όταν δεν καταβάλλει ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του προς το Δημόσιο, τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης ή πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, σε ύψος τουλάχιστον 40% των συνολικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών του προς τον αντίστοιχο φορέα για περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών και εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωση υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή ο οφειλέτης υποχρεούται να υποβάλει, χωρίς υπαίτια βραδύτητα και πάντως το αργότερο μέσα σε τριάντα (30) ημέρες αφότου συντρέξουν οι παραπάνω προϋποθέσεις, αίτηση προς το πτωχευτικό δικαστήριο για την κήρυξη της πτώχευσης.
Η πτώχευση κηρύσσεται ύστερα από αίτηση ενός ή περισσοτέρων πιστωτών με έννομο συμφέρον, καθώς και του εισαγγελέα πρωτοδικών, εφόσον αυτό δικαιολογείται από λόγους δημόσιου συμφέροντος, ή ύστερα από αίτηση του οφειλέτη. Οταν η αίτηση υποβάλλεται από πιστωτή ή πιστωτές του οφειλέτη, οι οποίοι εκπροσωπούν τουλάχιστον το 30% του συνόλου των απαιτήσεων εις βάρος του οφειλέτη, στους οποίους περιλαμβάνονται ενέγγυοι πιστωτές που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 20% των ενέγγυων, μπορεί να περιέχει αίτημα για εκποίηση του συνόλου του ενεργητικού της επιχείρησης ή των επιμέρους λειτουργικών της κλάδων.
Δύο κατηγορίες πιστωτών
Η κατηγοριοποίηση των πιστωτών που θα πρέπει να δώσουν την απαιτούμενη συναίνεση για να προχωρήσει η διαδικασία της εξυγίανσης, αποτελεί επίσης μια αλλαγή που εισάγει ο νέος κώδικας φερεγγυότητας. Η διάκριση αυτή προκύπτει από τις επιταγές της κοινοτικής οδηγίας περί αφερεγγυότητας, που ενσωματώνεται στον νέο πτωχευτικό κώδικα και καθιστά αυστηρότερο το νέο καθεστώς.
Ετσι, ενώ με βάση το ισχύον ελληνικό δίκαιο, προκειμένου να εγκριθεί η συμφωνία εξυγίανσης, αρκεί η υπογραφή της συμφωνίας από πιστωτές που εκπροσωπούν το 60% του συνόλου των απαιτήσεων στο οποίο περιλαμβάνεται το 40% των τυχόν εμπράγματων ή με προσημείωση υποθήκης εξασφαλισμένων απαιτήσεων, ο νέος κώδικας φερεγγυότητας ορίζει δύο κατηγορίες πιστωτών: όσους έχουν ειδικό προνόμιο, όπως οι τράπεζες, και τους υπόλοιπους πιστωτές, δηλαδή όσους είναι ανέγγυοι.
Προκειμένου να επικυρωθεί συμφωνία εξυγίανσης, θα πρέπει να παρασχεθεί συναίνεση από τον οφειλέτη και από πιστωτές του που εκπροσωπούν αφενός περισσότερο από το 50% των απαιτήσεων που έχουν ειδικό προνόμιο και αφετέρου περισσότερο από το 50% των λοιπών πιστωτών. Η ψηφοφορία μπορεί να γίνει ηλεκτρονικά.
Η εκκαθάριση
Ο νέος κώδικας θα προβλέπει δύο εναλλακτικές μορφές πτωχευτικής εκκαθάρισης. Την εκκαθάριση των στοιχείων της πτωχευτικής περιουσίας ξεχωριστά ή τη διάθεση του συνόλου του ενεργητικού μιας επιχείρησης. Επιπλέον, αποσυνδέει τη ρευστοποίηση του ενεργητικού μιας επιχείρησης από την επαλήθευση των πιστώσεων, με στόχο την ταχύτερη δυνατή επιστροφή των περιουσιακών στοιχείων του πτωχεύσαντος στην παραγωγική διαδικασία, αφού όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση η καθυστέρηση στη ρευστοποίηση του ενεργητικού οδηγεί στην απαξίωση των περισσότερων περιουσιακών στοιχείων, ενώ προκαλεί έξοδα για τη φύλαξη και την ασφάλισή τους.
