Με εξαιρετικά χαμηλές προσδοκίες για γρήγορη συμφωνία ξεκινάει αυτή την εβδομάδα η διαπραγμάτευση κυβέρνησης – Θεσμών για το νέο πτωχευτικό κώδικά, καθώς οι διαπραγματεύσεις των τραπεζών με τα τεχνικά κλιμάκια του οικονομικού επιτελείου ολοκληρώθηκαν την περασμένη Παρασκευή με σημαντικές διαφωνίες.Μέχρι όμως η κυβέρνηση να στείλει το νομοσχέδιο στους Θεσμούς θα πρέπει να έχει συμφωνήσει με τις διοικήσεις των τραπεζών σε τέσσερα ακανθώδη ζητήματα:
1) Στην δυνατότητα πτώχευσης νοικοκυριών με τις προβλέψεις του νέου νόμου. Οι τράπεζες δεν δέχονται να εντάσσονται στις προβλέψεις του νέου νόμου και να μπορούν να πτωχεύουν εξωδικαστικά τα νοικοκυριά. Εκτιμούν ότι αυτή η δυνατότητα δεν μπορεί να δίνεται στα νοικοκυριά, όπως θα δίνεται με τον νέο νόμο στις επιχειρήσεις, καθώς τα νοικοκυριά έχουν τη δυνατότητα να επιλύσουν το χρέος τους κατόπιν ρύθμισης με την τράπεζα.
2) Στον χρόνο και τρόπο της απαλλαγής του οφειλέτη που θα πτωχεύει από τα χρέη του. Η κυβέρνηση επιμένει ο δανειολήπτης να απαλλάσσεται οριστικά από τα χρέη του και να μπορεί να αναλάβει εκ νέου οικονομική δραστηριότητα, θεωρούμενος ως αξιόχρεος, ένα χρόνο μετά την πτώχευσή του. Οι τράπεζες από την πλευρά τους ζητούν να οριστεί η τριετία ως ελάχιστος χρόνος απαλλαγής από τα χρέη.
3) Στη λειτουργία του κρατικού φορέα που θα αποκτά τις πρώτες κατοικίες των πτωχευσάντων. Εδώ η κυβέρνηση ζητάει από τις τράπεζες να ειδοποιούν τον κρατικό φορέα για την πτώχευση οφειλέτη και ο φορέας να προβαίνει στην απόκτηση του ακινήτου. Οι τράπεζες, θεωρώντας ότι ο κρατικός φορέας θα είναι «δυσκίνητος» ζητούν να προχωρούν οι ίδιες κανονικά στον πλειστηριασμό του ακινήτου, να το αποκτούν και στη συνέχεια ο κρατικός φορέας να παίρνει το ακίνητο από τις τράπεζες.
4) Παράλληλα οι τράπεζες υποστηρίζουν ότι τα κριτήρια βάσει των οποίων ένα νοικοκυριό θα χαρακτηρίζεται ως ευάλωτο και θα μπορεί να κάνει χρήση αυτής της δυνατότητας είναι ιδιαιτέρως γενναιόδωρα. Με δεδομένο ότι το 90% των δανείων καλύπτει αξία κατοικίας μικρότερη των 200.000 ευρώ, στην κρατική στήριξη, με βάση την πρόβλεψη του νομοσχεδίου, θα μπορεί να προσφύγει το 100% των δανειοληπτών, ανοίγοντας το δρόμο για γενικευμένη χρήση της προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση αποδέχθηκε το βασικό αίτημα των τραπεζών να μην τυγχάνουν αναστολής της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης και πλειστηριασμού, οι οφειλέτες που πληρούν τα κριτήρια του οικονομικά «ευάλωτου» και έχουν «κόκκινα» δάνεια με υποθήκη σε πρώτη κατοικία, γεγονός που όπως εκτιμούν πηγές με γνώση της διαπραγμάτευσης είναι πιθανό να διευκολύνει πολύ την πρόοδο των διαπραγματεύσεων για τα τρία σημεία της διαφωνίας.
Σημειώνεται ότι το σχέδιο επιχειρεί να εισάγει στην Ελλάδα το θεσμό της καταναλωτικής πτώχευσης, μέσω του οποίου οι ιδιώτες δανειολήπτες μπορούν, αφού παραχωρήσουν στους πιστωτές τους τυχόν βασικά περιουσιακά στοιχεία, να απαλλάσσονται, με γρήγορες διαδικασίες, από τα χρέη τους, ώστε να αναλαμβάνουν εκ νέου οικονομική δραστηριότητα.
Να σημειωθεί ότι οι θεσμοί θεωρούν την ύπαρξη ενός αποτελεσματικού και δίκαιου πτωχευτικού πλαισίου κομβική για την αποκατάσταση της κουλτούρας πληρωμών και την ομαλή λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, αλλά και των επενδυτικών κεφαλαίων, που αγοράζουν αυτά τα δάνεια από τις τράπεζες.
