Χαμένο» θεωρείται από πολλούς παράγοντες της αγοράς κατοικίας το 2020, καθώς, όπως εκτιμούν, δεν υπάρχει πλέον ο απαιτούμενος χρόνος για να ανακάμψει η ζήτηση στα προ κορονοϊού επίπεδα. Ως εκ τούτου, το ζητούμενο είναι πλέον να ολοκληρωθεί το έτος, όσο το δυνατόν πιο «αναίμακτα», δηλαδή με την μεγαλύτερη δυνατή διατήρηση των «κεκτημένων» της προηγούμενης διετίας (2018-2019). πρόκειται για το διάστημα κατά το οποίο εδραιώθηκε η ανοδική πορεία των τιμών μετά από μια δεκαετία πτώσεων, με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος να κάνουν λόγο για συνολική αύξηση της τάξεως του 8% – 9% σε πανελλαδικό επίπεδο.
Ασφαλώς, σε αρκετές περιοχές, ιδίως όπου ήταν έντονο το αγοραστικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό, οι αυξήσεις ήταν σαφώς υψηλότερες προσεγγίζοντας το 20-25% κατά μέσο όρο. Ο λόγος για τις γειτονιές υψηλού τουριστικού ενδιαφέροντος στο κέντρο της Αθήνας (π.χ. Κουκάκι, Πλάκα, Μοναστηράκι, Κεραμεικός, Μακρυγιάννη, Γκάζι), τα νότια προάστια (π.χ. Γλυφάδα, Βούλα, Άλιμος, Βουλιαγμένη κτλ.) και ορισμένες περιοχές με έντονη επενδυτική δραστηριότητα στον τομέα των πολυτελών εξοχικών κατοικιών, όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη και η Πάρος.
Η πορεία αυτή έχει πλέον αναχαιτιστεί και είναι άγνωστο το πόσο διάστημα θα απαιτηθεί έως ότου επιστρέψει, αν μάλιστα είναι εφικτό να συμβεί κάτι τέτοιο. Σε κάθε περίπτωση, στελέχη της αγοράς ακινήτων, σημειώνουν ότι για να αντιστραφεί το κλίμα, θα πρέπει να αφήσουμε πίσω μας την υπόθεση της πανδημίας, ώστε να μπορέσει να επιστρέψει η ροή ξένων επισκεπτών στην Ελλάδα, παράγοντας καθοριστικός για να επιστρέψει με τη σειρά της και η ζήτηση για την απόκτηση κατοικιών.
Στην παρούσα φάση, όχι μόνο είναι μακρινό το παραπάνω «σενάριο», αλλά φαντάζει ακόμα δυσκολότερο να συμβεί σε σχέση με πριν από λίγους μήνες. Η πανδημία βρίσκεται σε έξαρση σε πλειάδα χωρών, εντός κι εκτός Ε.Ε., επηρεάζοντας σχεδόν το σύνολο των χωρών, οι οποίες τροφοδότησαν την αγορά κατοικίας στην Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια, όπως Γερμανία, Μεγ. Βρετανία, Ιταλία, Γαλλία, Ολλανδία, ΗΠΑ και ασφαλώς η Κίνα. Ειδικά ως προς την τελευταία, παρότι μέχρι στιγμής φαίνεται να παραμένει υπό έλεγχο ο COVID-19, η επενδυτική ανασφάλεια παραμένει στην ημερήσια διάταξη, με αποτέλεσμα το πρόγραμμα της «Χρυσής Βίζα» να έχει τελματώσει φέτος, μιας και οι Κινέζοι αποτελούν το 70-80% της ζήτησης για άδειες παραμονής.
Τα εργαλεία για την προσέλκυση ξένων αγοραστών κατοικιών
Το θετικό στην παρούσα συγκυρία είναι ότι η κυβέρνηση έχει νομοθετήσει μια σειρά από κίνητρα, τα οποία κατά κανόνα θα λειτουργήσουν ενισχυτικά για την ταχύτερη επάνοδο των ξένων αγοραστών. Η πιο πρόσφατη ρύθμιση αφορά στην παροχή κινήτρων σε συνταξιούχους από το εξωτερικό, ώστε να μεταφέρουν την φορολογική τους κατοικίας στην Ελλάδα. Εφόσον υπάρχει συμφωνία αποφυγής διπλής φορολόγησης, τα εισοδήματα που προκύπτουν σε ξένη χώρα από συντάξεις, μπορούν να φορολογούνται στην Ελλάδα με συντελεστή μόλις 7% και για ανώτατο διάστημα 10 ετών. Επίσης, όσοι μεταφέρουν την φορολογική τους κατοικία στην χώρα μας απαλλάσσονται και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
Η εν λόγω διάταξη, που ψηφίστηκε πρόσφατα, όχι μόνο συνιστά σημαντικό δέλεαρ για πληθώρα ξένων συνταξιούχων και μπορεί να τονώσει τα δημόσια έσοδα, αλλά επιπλέον, εκτιμάται ότι θα πυροδοτήσει και σημαντική ζήτηση για την αγορά, ή ενοικίαση κατοικιών στην Ελλάδα, καθώς μία ακόμα προϋπόθεση είναι οι άνθρωποι αυτοί να διαμένουν στην χώρα για τουλάχιστον 183 ημέρες τον χρόνο.
Στο πλαίσιο αυτό, θα μπορούν να επωφεληθούν και από την αναστολή του ΦΠΑ 24% μέχρι το τέλος του 2022. Μέχρι να ψηφιστεί η σχετική ρύθμιση, η επιλογή μεταχειρισμένων ακινήτων ήταν σχεδόν μονόδρομος για τους ξένους αγοραστές ακινήτων, καθώς αν προχωρούσαν στην απόκτηση νεόδμητης κατοικίας επιβαρύνονταν με ΦΠΑ, από τον οποίο απαλλάσσεται μόνο η πρώτη κατοικία. Με την αναστολή που ισχύει, οι ξένοι μπορούν να προβούν σε αγορά και νεότερων κατασκευών, όπου εντοπίζεται και το μεγαλύτερο απόθεμα απούλητων ακινήτων στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια, ακριβώς λόγω του υψηλότερου κόστους κτήσης και της μεγαλύτερης φορολόγησης.
Αν στα παραπάνω προστεθούν επίσης ο εξαιρετικά χαμηλός ΕΝΦΙΑ για ακίνητα που βρίσκονται σε εκτός σχεδίου παραθεριστικές περιοχές, αλλά και το πρόγραμμα της «Χρυσής Βίζα», που παραμένει ένα από τα ελκυστικότερα διεθνώς και δη στην Ε.Ε., είναι προφανές, ότι η ελληνική αγορά κατοικίας έχει τα «εργαλεία», ώστε να προσελκύσει ακόμα και μεγαλύτερο όγκο ξένων επενδύσεων σε σχέση με το 2019, όταν το ¼ (1,5 δις ευρώ), των άμεσων ξένων επενδύσεων που εισέρρευσαν στη χώρα, αφορούσε την απόκτηση ακινήτων.
Πηγή: businessdaily.gr