Πάνω από 140 δισ. οι απώλειες για αεροδρόμια, αεροπορικές εταιρείες και παρόχους υπηρεσιών αεροναυτιλίας στην Ευρώπη, που δεν βλέπουν φως στην άκρη του τούνελ – Πάνω από 38 εκατομμύρια επιβάτες έχασαν τα ελληνικά αεροδρόμια
Πάνω από 38 εκατομμύρια επιβάτες έχουν χάσει στο εννεάμηνο του 2020 λόγω του κορωνοϊού τα ελληνικά αεροδρόμια, με την πτώση να αγγίζει σχεδόν το 70% και τις εκτιμήσεις για το επόμενο διάστημα να είναι εξίσου απαισιόδοξες όσο λείπουν από τις ευρωπαϊκές αερομεταφορές οι κοινοί κανόνες στα ταξίδια που εναγωνίως ζητούν όλοι οι φορείς του κλάδου.
Πανευρωπαϊκά, οι αριθμοί προκαλούν ίλιγγο αν ληφθεί υπόψη ότι οι απώλειες των ευρωπαϊκών αεροδρομίων μέχρι σήμερα ξεπερνούν το 1,3 δισεκατομμύριο επιβάτες σε σύγκριση με το 2019, ενώ «η πλήρης ανάκαμψη για να φτάσουμε στα νούμερα της περασμένης χρονιάς δεν μπορεί να έρθει νωρίτερα από το 2024», δηλώνει στο «business stories» ο κ. Ολιβιέ Γιάνκοβιτς, γενικός διευθυντής του Διεθνούς Συμβουλίου Αεροδρομίων Ευρώπης (ACI Europe), που εκπροσωπεί πάνω από 500 αεροδρόμια σε 46 χώρες ανά την Ευρώπη.
«Τα ελληνικά αεροδρόμια βρίσκονται στην ίδια πορεία με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά και σε αυτή την κρίση δεν υπάρχουν νικητές παρά μόνο χαμένοι. Αν δεν υπάρξουν ενιαίοι κανόνες και ένα κοινό πρωτόκολλο στα ταξίδια πανευρωπαϊκά, τότε θα δούμε αεροδρόμια να κλείνουν και θα χαθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας για τον κλάδο», επισημαίνει ο ίδιος, υποστηρίζοντας ότι υπό αυτό το πρίσμα θα πρέπει να υπάρξει διαχείριση ρίσκου για τα ταξίδια, με προτεινόμενο μέτρο τα τεστ πριν από την πτήση αντί για τις ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και το μέτρο της καραντίνας με την επιστροφή των ταξιδιωτών στον τόπο της διαμονής τους που υιοθετεί χωριστά κάθε χώρα ελλείψει κοινής πολιτικής στην Ε.Ε.
Τα νούμερα στην Ελλάδα
Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται ο κλάδος και στη χώρα μας, όπου με βάση τα στοιχεία από το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (INSETE) και την τελευταία μελέτη για τη συμβολή του ελληνικού τουρισμού στην ελληνική οικονομία τα έσοδα των ελληνικών επιχειρήσεων από τη δραστηριότητα των αερομεταφορών (αεροπορικές εταιρείες, εταιρείες handling κ.λπ.) εκτιμώνται το 2019 σε πάνω από 1,9 δισ. ευρώ, έχοντας σημειώσει αύξηση 11,6% σε σύγκριση με το 2018.
Φέτος τα νούμερα είναι στο ναδίρ, με τις κρατήσεις για το τελευταίο τρίμηνο του έτους να είναι στο 10%-20% των περσινών, ενώ ήδη για το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας η πτώση της επιβατικής κίνησης αγγίζει το 66%, με μόλις 6,86 εκατομμύρια επιβάτες από τα σχεδόν 20 εκατομμύρια που ήταν η συνολική επιβατική κίνηση του περσινού εννεαμήνου.
Ενδιαφέρον έχει και το στοιχείο για τον φετινό προγραμματισμό των αεροπορικών θέσεων στα περιφερειακά αεροδρόμια -πλην δηλαδή του «Ελευθέριος Βενιζέλος»- με βάση τα θερινά προγράμματα των αεροπορικών που ξεκινούν από τον Απρίλιο έως και τον Οκτώβριο: οι πληροφορίες αναφέρουν ότι για τη φετινή θερινή περίοδο (η οποία ωστόσο ξεκίνησε αργότερα φέτος λόγω του lockdown και του ανοίγματος του ελληνικού τουρισμού το καλοκαίρι αντί για την άνοιξη) έως τον Οκτώβριο ο προγραμματισμός των αεροπορικών ήταν για μόλις 5 εκατομμύρια θέσεις, όταν την προηγούμενη διετία κυμαινόταν κοντά στα 16-17 εκατομμύρια.
Σημειωτέον ότι ακόμη και το νούμερο των 5 εκατομμυρίων θέσεων είναι υπερεκτιμημένο από τη στιγμή που περιλαμβάνονται αεροπορικές θέσεις για αγορές όπως το Ισραήλ ή η Ρωσία, αγορές σημαντικές για την Ελλάδα οι οποίες ουσιαστικά φέτος το καλοκαίρι ήταν κλειστές.
Στο τελευταίο στατιστικό δελτίο του (Σεπτέμβριος 2020), το INSETE έχει καταγράψει αναλυτικά και την πτώση των διεθνών αεροπορικών αφίξεων στη χώρα μας για το φετινό καλοκαίρι. Με βάση λοιπόν τα στοιχεία από τα κυριότερα αεροδρόμια της χώρας, τη φετινή περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου καταγράφηκαν 3,9 εκατομμύρια διεθνείς αεροπορικές αφίξεις έναντι 15,8 εκατομμύρια της αντίστοιχης περσινής περιόδου, παρουσιάζοντας μείωση κατά 75,1% ή, αλλιώς, κατά 11,9 εκατομμύρια αφίξεις.
Επαληθεύεται το χειρότερο σενάριο
«Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο χειρότερο σενάριο και δεν βλέπουμε φως στο τέλος του τούνελ», δηλώνει στο «b.s.» ο κ. Γιάνκοβιτς απαντώντας στο ερώτημα για το ποιο τελικά είναι το καλύτερο και ποιο το χειρότερο σενάριο για τις αερομεταφορές αυτή τη στιγμή με τα δεδομένα όπως έχουν διαμορφωθεί. «Μετά από μια περίοδο -πάνω από τρεις μήνες- όπου ουσιαστικά δεν υπήρχε εναέρια κυκλοφορία, τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια είδαν δειλά να επανακάμπτει η αγορά από τα τέλη Ιουνίου, όταν τα ευρωπαϊκά κράτη άρχισαν να αίρουν σταδιακά τις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς στα ταξίδια.
Αλλά αυτό δεν κράτησε πολύ. Από τον Αύγουστο υπήρξε και πάλι πισωγύρισμα από τη στιγμή που πολλές ευρωπαϊκές χώρες άρχισαν να επιβάλλουν εκ νέου ταξιδιωτικούς περιορισμούς -ειδικά το μέτρο της καραντίνας με την επιστροφή των ταξιδιωτών στη χώρα τους-, χωρίς να υπάρχει οποιοσδήποτε συντονισμός μεταξύ τους ή τελικά ενιαίοι και συγκεκριμένοι κανόνες στα ταξίδια που θα μπορούν να ακολουθούν όλοι. Ετσι φτάσαμε την τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου, σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό δίκτυο, που περιλαμβάνει περισσότερα από 500 αεροδρόμια, η επιβατική κίνηση να εμφανίζεται μειωμένη κατά 78% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.
Πρόκειται για ένα ακόμη πισωγύρισμα της αγοράς, αν ληφθεί υπόψη ότι στα μέσα Αυγούστου, οπότε είχαμε και τη μέγιστη (θετική) επίδοση μετά το ξέσπασμα της πανδημίας και το lockdown, το ποσοστό της πτώσης πανευρωπαϊκά ήταν στο 65%. Το καλύτερο σενάριο θα ήταν να δούμε τα κράτη επιτέλους να υιοθετούν μια συνεπή και συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς. Πρέπει το μέτρο της καραντίνας να αντικατασταθεί με υποχρεωτικά τεστ πριν από την πτήση για τους επιβάτες που αναχωρούν από προορισμούς οι οποίοι θεωρείται ότι έχουν υψηλά ποσοστά κρουσμάτων.
Το συνονθύλευμα των μέτρων που υφίστανται τώρα, και κυρίως αυτό της καραντίνας, ουσιαστικά πνίγει ολόκληρο το τουριστικό οικοσύστημα της Ευρώπης. Πολύ λίγοι άνθρωποι τολμούν να ταξιδέψουν όταν αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να εγκλωβιστούν στον προορισμό τους ή με την επιστροφή τους από το ταξίδι να τεθούν σε υποχρεωτικό αυτοπεριορισμό, γεγονός τελικά που έχει κλονίσει συνολικά την εμπιστοσύνη στα ταξίδια.
Τα αεροδρόμια, οι αεροπορικές εταιρείες και οι πάροχοι υπηρεσιών αεροναυτιλίας στην Ευρώπη αναμένεται να απολέσουν φέτος, με βάση τις εκτιμήσεις, 140 δισ. ευρώ. Ολα -επιμένω, όλα- τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια και οι αεροπορικές εταιρείες “καίνε” σήμερα μετρητά με πολύ γρήγορο ρυθμό και, αν συνεχίσουν έτσι, απλά θα καταλήξουμε σε μια μη βιώσιμη κατάσταση. Εάν δεν υπάρξει βελτίωση μέχρι το τέλος του έτους, ο κίνδυνος μιας πλήρους κατάρρευσης για το σύστημα αεροπορικών μεταφορών ενδέχεται να καταστεί συστημικός και θα δούμε αεροδρόμια να κλείνουν».
Από τον Ιανουάριο τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια έχουν χάσει κοντά στο 1,3 δισεκατομμύριο επιβάτες, μια πτώση της τάξεως του 68% σε σχέση με το 2020, και ο κλάδος έχει υποστεί ένα σοκ άνευ προηγουμένου. Στην προηγούμενη μεγάλη κρίση, π.χ. στη διεθνή οικονομική κρίση το 2008, η αντίστοιχη απώλεια ήταν στις 100.000 επιβάτες, άρα μιλάμε για 13 φορές μεγαλύτερο αντίκτυπο τώρα. «Τα ελληνικά αεροδρόμια ακολουθούν και αυτά την πορεία των λοιπών ευρωπαϊκών, κάτι που σημαίνει ότι σε αυτή την κρίση δεν υπάρχουν νικητές παρά μόνο χαμένοι», σημειώνει ο κ. Γιάνκοβιτς.
Οσον αφορά τα μέτρα στήριξης, ο γενικός διευθυντής του ACI Europe εστιάζει σε δύο βασικά μέτωπα, προτάσσοντας την ανάγκη στήριξης, εκτός των αεροπορικών εταιρειών, και των αεροδρομίων, με ιδιαίτερη την αναφορά και στη χώρα μας: «Κατ’ αρχάς, οι αεροπορικές και τα αεροδρόμια θα πρέπει να αποζημιωθούν για τις απώλειες που έχουν υποστεί σε συνέχεια των lockdown και των ταξιδιωτικών περιορισμών από τα κυβερνητικά μέτρα.
Ορισμένες κυβερνήσεις στην Ευρώπη πράγματι το έχουν πράξει, αλλά η στήριξη έχει να κάνει κυρίως με τις αεροπορικές εταιρείες. Δεν θεωρούμε ότι αυτό είναι σωστό από τη στιγμή που και τα αεροδρόμια είναι και αυτά επιχειρήσεις και θα πρέπει να έχουν την ανάλογη στήριξη. Οσον αφορά τα κρατικά αεροδρόμια, μπορούν να στηριχθούν στο δίχτυ ασφαλείας που τυχόν μπορεί να τους προσφέρει ο δημόσιος χαρακτήρας τους, ωστόσο αυτό δεν ισχύει για τα αεροδρόμια που έχουν ιδιωτικό χαρακτήρα.
Τα ιδιωτικά αεροδρόμια που έχουν παραχωρηθεί με μακροχρόνιες συμβάσεις θα πρέπει να καταβάλλουν σημαντικά τέλη κάθε χρόνο στα κράτη και την περίοδο αυτής της υγειονομικής κρίσης θεωρούμε ότι τα τέλη θα πρέπει να επανεξεταστούν και να μειωθούν. Σημειώνω ότι στην περίπτωση της Ελλάδας ούτε οι αεροπορικές εταιρείες ούτε τα αεροδρόμια έχουν μέχρι στιγμής στηριχθεί οικονομικά ουσιαστικά, γεγονός που προκαλεί εντύπωση αν ληφθεί υπόψη ότι πρόκειται για μια χώρα της οποίας η οικονομία και ο τουρισμός βασίζονται πάρα πολύ στη συνδεσιμότητα του αέρα. Ως προς το δεύτερο μέτωπο, θα πρέπει να συνεργαστούμε για να επέλθει η ανάκαμψη: χρειαζόμαστε μια συνεκτική και συντονισμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση για τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, με το μέτρο της καραντίνας να αντικαθίσταται από τα τεστ στους ταξιδιώτες πριν από την πτήση».
Ως προς το τελευταίο, είναι γνωστή η προσπάθεια που καταβάλλεται το τελευταίο διάστημα από όλους τους φορείς του κλάδου πανευρωπαϊκά με συνεχείς προτάσεις προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών της Ε.Ε. για τη δημιουργία ενός ενιαίου Ευρωπαϊκού Πρωτοκόλλου για τα Ταξίδια (EU Testing Protocol for Travel).
«Ωστόσο δεν είμαστε ειδικοί της υγείας», επισημαίνει ο κ. Γιάνκοβιτς. «Χρειαζόμαστε τη συνεργασία και τη στήριξη των υγειονομικών αρχών ώστε να αναπτύξουμε αυτό το ενιαίο πρωτόκολλο εντός Ε.Ε., αλλά και σε εθνικό επίπεδο κάθε χώρας, υιοθετώντας μια συνολική προσέγγιση μείωσης του κινδύνου και στα ταξίδια. Θεωρούμε τώρα ότι μπορεί να υπάρξει πρόοδος από τη στιγμή που, όπως έγινε γνωστό, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας (ΕΑSA) έχουν ξεκινήσει να επεξεργάζονται ένα πρωτόκολλο για τα ταξίδια κι ένα πρώτο περίγραμμα θα μπορούσε να είναι έτοιμο τις επόμενες ημέρες. Πρόκειται ουσιαστικά για μία άσκηση διαχείρισης κινδύνου και δυστυχώς τα αεροπορικά ταξίδια είναι ο μόνος τομέας για τον οποίο οι κυβερνήσεις ακολουθούν μια προσέγγιση μηδενικού κινδύνου.
Η προφανής λογική πίσω από το μέτρο της καραντίνας για τους ταξιδιώτες είναι να εξαλειφθεί το ρίσκο από τον ιό. Στα ταξίδια θέλουμε την πλήρη εξάλειψη του κινδύνου, αλλά για όλους τους άλλους τομείς και τις κοινωνικές-οικονομικές δραστηριότητες, η προσέγγιση είναι να μειώσουμε τον κίνδυνο όσο το δυνατόν περισσότερο, όχι να τον εξαλείψουμε – γιατί αυτό είναι αδύνατο. Εάν είχαμε επιλέξει μια συνολική προσέγγιση μηδενικού κινδύνου, δεν θα επιτρέπαμε στα παιδιά μας να πάνε στο σχολείο και ούτε οι άνθρωποι να πάνε στο εστιατόριο ή στο γυμναστήριό τους».
Αυτό που λέει ο κλάδος, εν μέσω μιας κρίσης άνευ προηγουμένου που θέτει σε κίνδυνο εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας είναι ότι χρειάζεται μια πιο λογική και εστιασμένη προσέγγιση σε ό,τι αφορά τα αεροπορικά ταξίδια. «Οι κυβερνήσεις μάς λένε τώρα ότι πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον ιό. Εμείς υποστηρίζουμε ότι αυτό θα πρέπει επίσης να σημαίνει ότι θα πρέπει να μάθουμε να μετακινούμαστε και να πραγματοποιούμε ταξίδια όσο υπάρχει ο ιός. Τόσο το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) όσο και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρούν ότι οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί δεν είναι αποτελεσματικοί στην καταπολέμηση της πανδημίας».
COVID-19: Oι απώλειεςστις αερομεταφορέςστην Ελλάδα και διεθνώς
Πάνω από 38 εκατομμύρια επιβάτες οι απώλειες στην επιβατική κίνηση (εσωτερικού-εξωτερικού) στο φετινό εννεάμηνο στα ελληνικά αεροδρόμια. Πέρυσι ήταν στα 54,5 εκατομμύρια.
Στο 1,3 δισεκατομμύριο επιβάτες οι απώλειες στην επιβατική κίνηση των ευρωπαϊκών αεροδρομίων στο εννεάμηνο του 2020.
Στα 5 εκατομμύρια θέσεις μόλις ο φετινός προγραμματισμός των αεροπορικών στην Ελλάδα τη θερινή σεζόν έως τον Οκτώβριο, από 16-17 εκατομμύρια την περίοδο 2018- 2019.
Στο κρίσιμο οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου του 2020 καταγράφηκαν μόλις 3,9 εκατομμύρια διεθνείς αεροπορικές αφίξεις έναντι 15,8 εκατομμυρίων αντίστοιχα το 2019 (-75,1%).
Η Διεθνής Ενωση Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ) προβλέπει ότι ο κλάδος διεθνώς θα «κάψει» μετρητά 77 δισ. δολαρίων το β’ εξάμηνο ή 300.000 δολάρια το λεπτό, παρά την επανεκκίνηση.
Από 5-6 δισ. δολάρια/μήνα εκτιμά η ΙΑΤΑ ότι θα «καίει» σε μετρητά η βιομηχανία των αερομεταφορών το 2021 λόγω της αργής ανάκαμψης.
Πηγή: newmoney.gr
