Κλειδώνει, όπως φαίνεται, για το φθινόπωρο η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για την Ελλάδα, εξέλιξη που θα βάλει και πάλι τη χώρα μας στη λίστα των προτιμητέων επενδυτικών προορισμών και τα ομόλογά μας σε ασφαλή θέση για ευνοϊκότερο δανεισμό.
Ολοι παραδέχονται (ακόμα και οι οίκοι αξιολόγησης) ότι η Ελλάδα είναι ένα σκαλοπάτι πριν την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας και περιμένουν να δουν πότε θα γίνει το βήμα αυτό. Η Ελλάδα έχει 5 αξιολογήσεις μπροστά της (μέχρι το τέλος του χρόνου δηλαδή), η αρχή έγινε από τους Ιάπωνες της R&I, αλλά, όπως όλα δείχνουν, η κρίσιμη θα είναι από τον οίκο Standard & Poor’s.
H πιο κοντινή αξιολόγηση είναι στις 4 Αυγούστου από τη γερμανική Scope Ratings, η οποία ωστόσο δεν αναγνωρίζεται ακόμα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Παρ’ όλα αυτά, έχει ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία που απαιτείται προκειμένου να ενταχθεί στο κλαμπ των οίκων αξιολόγησης που αναγνωρίζονται από την ΕΚΤ. Σημειώνεται ότι ο ευρωπαϊκός οίκος κατατάσσει την Ελλάδα μία βαθμίδα κάτω από την επενδυτική και, σύμφωνα με δηλώσεις στελεχών του, είναι πολύ πιθανή η αναβάθμισή της τον Αύγουστο. Ακόμα κι αν μέχρι τότε δεν έχει τη σφραγίδα της ΕΚΤ, όπως σημειώνουν παράγοντες με γνώση του θέματος, θα αποτελέσει ένα θετικό σήμα για τις αγορές, ανοίγοντας τον δρόμο για τους υπόλοιπους οίκους αξιολόγησης.
Επόμενη κρίσιμη ημερομηνία είναι αυτή της 8ης Σεπτεμβρίου, καθώς θα ανακοινωθεί η αξιολόγηση από την DBRS, η οποία είναι αναγνωρισμένη από την ΕΚΤ και έχει κατατάξει την Ελλάδα στη βαθμίδα ΒΒ high, με θετική προοπτική. Μάλιστα σε έκθεσή της με ημερομηνία 30 Ιουνίου προχώρησε στην προς τα πάνω αναθεώρηση των προβλέψεών της για την ελληνική οικονομία. Συγκεκριμένα, ο οίκος αξιολόγησης αναμένει ότι το 2023 ο ρυθμός ανάπτυξης θα διαμορφωθεί στο 1,5% από 1,1% που προέβλεπε τον Δεκέμβριο του 2022. Οσον αφορά το 2024, η DBRS αναμένει ότι η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί επίσης στο 1,5% αντί για 1,4% που ανέμενε προηγουμένως.
Στα μέσα Σεπτεμβρίου θα ανακοινωθεί η αξιολόγηση της Moody’s, η οποία ωστόσο κατατάσσει την Ελλάδα τρεις βαθμίδες κάτω από την επενδυτική. Παράγοντες με γνώση της αγοράς στρέφουν το ενδιαφέρον τους κυρίως στο τελευταίο τρίμηνο του έτους, χωρίς να αποκλείονται εκπλήξεις νωρίτερα. Τότε, και συγκεκριμένα στις 20 Οκτωβρίου, θα έρθει η δεύτερη αξιολόγηση από τον οίκο Standard & Poor’s, ημερομηνία την οποία οι ξένοι κυρίως αναλυτές θεωρούν την πλέον πιθανή για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα. Η τελευταία αξιολόγηση για φέτος είναι αυτή της 1ης Δεκεμβρίου από τον οίκο Fitch.
Τι θα φέρει
Τι θα συμβεί με την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας; Τα κρατικά ομόλογα θα ενταχθούν στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ, με συνέπεια να αυξηθεί σημαντικά η ζήτησή τους και να πέσουν οι αποδόσεις. Το ετήσιο δημοσιονομικό όφελος από την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας που θα οδηγήσει σε χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού για το Ελληνικό Δημόσιο υπολογίζεται στα 900 εκατ. με 1 δισ. ευρώ ετησίως.
Επί της ουσίας, η επενδυτική βαθμίδα αναβαθμίζει την πιστοληπτική αξιολόγησης μιας χώρας σε επίπεδο πάνω από το οποίο υπάρχει σχετικά χαμηλός κίνδυνος χρεοκοπίας για την κρατική της οντότητα. Οι διαβαθμίσεις λοιπόν πάνω από το επίπεδο αυτό καθιστούν τη χώρα ελκυστικό επενδυτικό προορισμό, ενώ κάτω από αυτό αντανακλούν χαμηλή πιστοληπτική επιφάνεια. Κάθε βαθμίδα πιστοληπτικής ικανότητας ουσιαστικά σηματοδοτεί σε έναν δανειστή ή επενδυτή την πιθανότητα να μπορέσει η χώρα που εκδίδει ένα ομόλογο να ανταποκριθεί στις δανειακές της υποχρεώσεις χωρίς τον κίνδυνο στάσης πληρωμών.
Ως εκ τούτου, οι αξιολογήσεις πιστοληπτικής διαβάθμισης χρησιμοποιούνται επίσης για τον προσδιορισμό των ασφαλίστρων κινδύνου, των γνωστών πλέον σε όλους spreads, και κατά συνέπεια των επιτοκίων των τίτλων που εκδίδονται, καθώς και του ύψους των εγγυήσεων που μπορεί ζητηθούν για τη χορήγηση ενός δανείου.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ΤτΕ, η αγορά ομολόγων φαίνεται να έχει ήδη προεξοφλήσει την αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα, επομένως η επίδραση από την απόκτησή της θα είναι μάλλον περιορισμένη. Το άμεσο όφελος από μία αναβάθμιση του Ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική κατηγορία θα είναι σημαντικό όσον αφορά τη μείωση της μεταβλητότητας των αποδόσεων.
Παρ’ όλα αυτά, τονίζεται στην έκθεση της ΤτΕ, καθώς η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας αναμένεται να οδηγήσει στη βελτίωση της ρευστότητας για τα ελληνικά ομόλογα, λόγω της διεύρυνσης της δεξαμενής των επενδυτών, ενδέχεται να σημειωθεί περαιτέρω μείωση των αποδόσεων μετά την επίτευξη της αναβάθμισης. Πολύ σημαντικές θεωρούνται οι ευρύτερες επιδράσεις στην ελληνική οικονομία, καθώς η αναβάθμιση θα σηματοδοτήσει τη μείωση του κινδύνου χώρας, με αποτέλεσμα τη μείωση της αντίστοιχης παραμέτρου κινδύνων στις ομολογιακές αποδόσεις και το κόστος δανεισμού των τραπεζών και επιχειρήσεων.
