Στη Μεγάλη Βρετανία τον… αποκαλούν «Κριστιάνο Ρονάλντο του investment banking». Στην Ιταλία και την Ισπανία, το παρατσούκλι του είναι «re dei deal», δηλαδή «βασιλιά των συμφωνιών». Τη φήμη του αυτή, του καλύτερου dealmaker του κόσμου και του κορυφαίου τραπεζίτη της γενιάς του, ο CEO της Unicredit, Αντρέα Ορτσέλ παλεύει να την επιβεβαιώσει καθημερινά. Και το ξανακάνει σήμερα, στα 60 του χρόνια, πετυχαίνοντας άλλο ένα super deal, αυτό της απόκτησης από την Unicredit όλων των μετοχών που κατέχει το ΤΧΣ (9%) στην Alpha Bank και της σύμπραξης στη Ρουμανία.
Ο Ορτσέλ, λοιπόν, βάζει άλλο ένα deal στο ατέλειωτο χαρτοφυλάκιο των επιτυχιών που έχει καταγράψει στην καριέρα του. Περιέργως, για έναν τόσο χαρισματικό τραπεζίτη, βρέθηκε – όπως και ο ίδιος έχει παραδεχτεί – στον χώρο… κατά λάθος, ή από τύχη.
Σπουδάζοντας στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης, Sapienza, συνήθιζε να μην… πατάει και να εμφανίζεται μόνο στις εξεταστικές. Το υπόλοιπο διάστημα, ταξίδευε στον κόσμο. Σε ένα από αυτά τα ταξίδια του, βρέθηκε για διακοπές στις Ηνωμένες Πολιτείες και μπήκε στον κόσμο της τραπεζικής.
Πολύ γρήγορα, απέκτησε φήμη και χρήματα, παρότι δεν είχε καμία σχέση με αυτό τον σκληρό κόσμο. Γιος ενός Ιταλού που είχε μια μικρή εταιρεία leasing και μιας Γαλλίδας που δούλευε για τα Ηνωμένα Έθνη, ο Ορτσέλ λέει ότι «προέρχομαι από μια μικρομεσαία οικογένεια κι έπρεπε να ανέβω πολλά σκαλοπάτια».
Ίσως η κούρασή του από αυτά τα σκαλοπάτια τον έκανε να μη βάζει -ούτε σταγόνα- νερό στο κρασί του. Ο Ορτσέλ δεν είναι «απλά» ο διασημότερος τραπεζίτης της γενιάς του στον κόσμο που ζούμε, αλλά είναι και διάσημος για το στυλ που διοικεί, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο μανατζάρει τον… εαυτό του. Ως τον Κριστιάνο Ρονάλντο της τραπεζικής.
Αυτό το απέδειξε το 2019 όταν και έκανε τους πάντες να… ξανασκεφτούν τι χρειάζεται για να κάνει κανείς μια μεταγραφή ενός σούπερ σταρ.
Τότε ήταν που παραιτήθηκε από τη UBS όπου έκανε θαύματα για μια επταετία, έχοντας κλείσει να αναλάβει CEO της Banco Santander, στο πλευρό της προέδρου Άνα Πατρίσια Μποτίν.
Και αφού είχε κλείσει το deal, η Μποτίν θα παραδεχόταν δημοσίως ότι »η τράπεζα υποτίμησε πόσο θα κόστιζε να προσλάβει ένα μόνο άτομο, ακόμα και όταν αυτό είναι τόσο ταλαντούχο όσο ο Αντρέα». Είχε προηγηθεί μια δημόσια διαμάχη ως προς το ποιος θα πλήρωνε στον Ορτσέλ τα περισσότερα από 50 εκατομμύρια δολάρια της αποζημίωσης που του όφειλε ο προηγούμενος εργοδότης του, η ελβετική τράπεζα UBS.
Τα ίδια… λάθη δεν τα κάνει η UniCredit, η οποία χειρίζεται τον «Ρονάλντο της επενδυτικής τραπεζικής» ως… Ρονάλντο. Έτσι, πριν από μερικούς μήνες, ζήτησε από τους μετόχους της να εγκρίνουν μια νέα δομή αμοιβών για τον διευθύνοντα σύμβουλο Αντρέα Ορτσέλ, η οποία προσφέρει αύξηση 30%, εάν η ιταλική τράπεζα ξεπεράσει ένα ευρύ σύνολο στόχων φέτος.
Μέχρι πρότινος, το ετήσιο πακέτο αποδοχών του Ορτσέλ έφτανε τα 7,5 εκατ. ευρώ, καθιστώντας τον πρώην επικεφαλής της επενδυτικής τραπεζικής στην ελβετική τράπεζα UBS ένα από τα καλύτερα αμειβόμενα τραπεζικά στελέχη της Ευρώπης.
Η UniCredit είχε δηλώσει ότι το διοικητικό της συμβούλιο θα επανεξετάσει την αμοιβή του διευθύνοντος συμβούλου με βάση τα κέρδη του 2022, σημειώνοντας ότι οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που περιορίζουν τις μεταβλητές αμοιβές έως και στο διπλάσιο του σταθερού μισθού καθιστούν αδύνατη την επιβράβευση της υπεραπόδοσης.
Ξεκινώντας από έναν υψηλότερο σταθερό μισθό 3,25 εκατ. ευρώ έναντι 2,5 εκατ. ευρώ προηγουμένως, το νέο σύστημα συνδέει μια υψηλότερη συνολική αμοιβή έως και 9,75 εκατ. ευρώ με την ικανότητα της τράπεζας να ξεπεράσει τους στόχους που έχουν τεθεί για το 2023.
Εκρηκτικός
Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Ρώμη, παντρεμένος με μια διακοσμήτρια εσωτερικών χώρων από την Πορτογαλία, ο Ορτσέλ «έχτισε» την καριέρα του, όχι μόνο με τις πανίσχυρες επαφές του, CEOs τραπεζικών και όχι μόνο κολοσσών που του εμπιστεύονταν τις περιουσίες τους, αλλά και ως ο ενορχηστρωτής μερικών από τις μεγαλύτερες εταιρικές συναλλαγές στον κόσμο.
Μια από αυτές τις επαφές του, ήταν και ο Μποτίν, πατέρας της επικεφαλής της Santander, του οποίου ήταν ο πιο έμπιστος σύμβουλος για μια 20ετία, μέχρι ο τραπεζίτης να φύγει από τη ζωή, το 2014.
Και, ως Κριστιάνο Ρονάλντο της τραπεζικής, ντύνεται μόνο με tailor made κοστούμια και μεταξωτές γραβάτες -έχει τα μαλλιά του πάντα στην εντέλεια – και είναι λάτρης της πολυτέλειας αλλά και της νίκης. Αυτό το τελευταίο, το δείχνει φέρνοντας συχνά στις ομιλίες του παραδείγματα όπως της επιτυχίας της Ferrari έναντι της Fiat, αλλά και της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της Κροατίας στο προηγούμενο Μουντιάλ.
Ο Ορτσέλ είναι επίσης διάσημος για τον τρόπο με τον οποίο διοικεί. Υπερανταγωνιστικός και αφοσιωμένος στη δουλειά του, πολλές φορές έχει κατηγορηθεί για ξεσπάσματα οργής και εντάσεις -ιδιαίτερα απέναντι σε άλλους μάνατζερ- τα οποία αποδίδονται στο ιταλικό ταμπεραμέντο του, την ένταση της δουλειάς, αλλά και “κακεντρέχειες που διαδίδουν 4-5 άτομα”, όπως είχε πει ο ίδιος.
Όσο σκληρός και αν «ακούγεται» πως είναι πάντως ο Ορτσέλ, καθώς έχει «κατηγορηθεί» ότι ζητά από συνεργάτες του να δουλεύουν ατέλειωτα, χωρίς άδειες όταν είναι να επιτευχθεί ένα deal, τόσο καινοτόμος είναι στην εργασία του.
Συνηθίζει, για παράδειγμα, να δίνει διήμερες άδειες στο προσωπικό, τις οποίες προτείνει να χρησιμοποιούν για να ενισχύουν τους δεσμούς με τις οικογένειές τους, ώστε να υπάρχει ισορροπία μεταξύ εργασίας και οικογένειας. Αλλά και για έναν άλλο λόγο: Ένθερμος υποστηρικτής της κοινής κηδεμονίας, παρέχει και πατρικές άδειες ώστε να απολαμβάνουν και οι πατεράδες τα μητρικά προνόμια και να μη χάνουν τη σύνδεση με τα παιδιά τους.
Σε επαγγελματικό επίπεδο τώρα, ο Ορτσέλ έχει πολλές συμφωνίες στο παλμαρέ του, όμως η πιο… διαβόητη είναι αυτή της πώλησης της ολλανδικής τράπεζας ABN Amro στη Royal Bank of Scotland και σε άλλες τράπεζες το 2007 . Τότε, ως ανώτερος investment banker στη Merrill Lynch, ο Ορτσέλ είχε αναλάβει τη διαμόρφωση της συναλλαγής ύψους περίπου 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων λίγο πριν εμφανιστεί η χρηματοπιστωτική κρίση.
Τελικά το deal κατέληξε να επιβαρύνει ορισμένους από τους αγοραστές της με καταστροφικές ζημίες που κατέστησαν αναγκαία την κρατική διάσωση. Μεταξύ των μοναδικών κερδισμένων της συναλλαγής αυτής ήταν η Santander, η οποία αγόρασε την ιταλική δραστηριότητα της ABN για λιγότερο από 10 δισ. δολάρια και στη συνέχεια, μήνες αργότερα, την πούλησε σε άλλη τράπεζα για περισσότερα από 13 δισ. δολάρια.
Στη UBS, τον σημαντικότερο σταθμό της καριέρας του, ο Ορτσέλ πήγε το 2012, για να βοηθήσει στην αναμόρφωση της ταλαιπωρημένης επενδυτικής της τράπεζας. Η ελβετική τράπεζα πλήρωσε 26 εκατομμύρια δολάρια για να αναπληρώσει την αναβαλλόμενη αποζημίωση που έχασε ο Ορτσέλ φεύγοντας από τη Merrill. Και, όπως αποδείχθηκε, ήταν μια καλή «μεταγραφή», καθώς μέσα σε λίγους μήνες, εκτόπισε τον συνεργάτη του και έγινε ο μοναδικός επικεφαλής της επενδυτικής τραπεζικής φέρνοντας εντυπωσιακά αποτελέσματα αλλά και γκρίνιες για τον απότομο χαρακτήρα του.