Εποικοδομητική συζήτηση σε καλό κλίμα χαρακτηρίζουν κύκλοι του Μαξίμου τη συνάντηση που έγινε το απόγευμα της Τρίτης με τους εκπροσώπους της ακτοπλοΐας. Υπάρχει αισιοδοξία πως έως την Πέμπτη οι εταιρείες θα δημοσιεύσουν συγκεκριμένες εκπτώσεις, προκειμένου να περιοριστεί κατά το δυνατόν το κόστος για τη μέση ελληνική οικογένεια. Οι ίδιες κυβερνητικές πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως η κυβέρνηση, «σεβόμενη την επιχειρηματική αυτονομία της ακτοπλοϊκής βιομηχανίας, έθεσε το ζήτημα με ξεκάθαρο τρόπο και άκουσε με προσοχή τις τοποθετήσεις των επιχειρήσεων για τα κόστη με τα οποία επιβαρύνονται, επισημαίνοντας όμως παράλληλα την ανάγκη για αποκλιμάκωση των τιμών». Κύριο μέλημα της κυβέρνησης είναι «να μειωθεί το κόστος μεταφοράς της ελληνικής οικογένειας στα βασικά δρομολόγια προς τα νησιά και όχι μεμονωμένες ενδονησιωτικές μετακινήσεις», πληροφορείται η «Κ».
Ηδη πηγές της Attica Group αναφέρουν πως η ακτοπλοϊκή, που λειτουργεί με τα εμπορικά σήματα Blue Star, Hellenic Seaways και Super Fast, προσανατολίζεται στην ανακοίνωση εκπτώσεων της τάξης του 20% στις μετακινήσεις από και προς Πειραιά, Ραφήνα και Βόλο για τετραμελείς οικογένειες σε οικονομική θέση με Ι.Χ. έως και τα τέλη Αυγούστου. Παράλληλα, ο ίδιος όμιλος αναμένεται να ανακοινώσει αύξηση της συμμετοχής του στο πρόγραμμα του Κοινωνικού Τουρισμού από το 25% του ναύλου στο 50%, μειώνοντας δραστικά τα κόστη για μετακινήσεις των δικαιούχων του προγράμματος που επιδοτείται από τις ακτοπλοϊκές και τον δημόσιο προϋπολογισμό έως και το φθινόπωρο του 2024.
Ανάλογες πρωτοβουλίες αναμένονται και από άλλες ακτοπλοϊκές, ενώ νωρίτερα την Τρίτη οι Μινωικές Γραμμές ανακοίνωσαν παράταση της προσφοράς έκπτωσης 20% στα δρομολόγια του ταχύπλοου καταμαράν του ομίλου από το Ηράκλειο της Κρήτης προς Σαντορίνη, Μύκονο, Πάρο και Πειραιά και αντίστροφα. Σημειώνεται πως αυτές οι εκπτώσεις έρχονται και προστίθενται στις εκπτώσεις που ήδη παρέχονται σε κατά περίπτωση δικαιούχους. Παράλληλα δηλώνουν ότι διατηρούν σε ισχύ την έκπτωση της τάξης του 20% για όλους τους επιβάτες που ταξιδεύουν από και προς την Κρήτη με αυτοκίνητο. Επίσης, πηγές της διοίκησης της Seajets αναφέρουν πως και αυτή θα διευρύνει το πρόγραμμα προσφορών που έχει ήδη σε ισχύ, προσθέτοντας νέες εκπτώσεις σε συγκεκριμένα δρομολόγια.
Τι ζήτησε η κυβέρνηση
Σύμφωνα με πληροφορίες, στη σύσκεψη που έγινε το απόγευμα της Τρίτης στο Μαξίμου κατατέθηκαν αρχικά δύο προτάσεις από την πλευρά των ακτοπλόων, ωστόσο η κυβέρνηση ζήτησε περαιτέρω πρωτοβουλίες. Στη σύσκεψη παραβρέθηκαν οι υπουργοί Επικρατείας Σταύρος Παπασταύρου και Ακης Σκέρτσος, ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ Γιάννης Μπρατάκος, όπως και ο υπουργός Ναυτιλίας Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ενώ τους ακτοπλόους εκπροσώπησε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας Σπύρος Πασχάλης, ο οποίος είναι και διευθύνων σύμβουλος της Attica Group, αλλά και ο επικεφαλής της Seajets, η οποία δεν είναι μέλος του συνδέσμου, Μάριος Ηλιόπουλος.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, «ακούστηκαν με κατανόηση οι αιτιάσεις των ακτοπλόων, ενώ και η πλευρά των επιχειρήσεων αναγνώρισε την ανάγκη για ελάφρυνση των οικονομικών βαρών της ελληνικής οικογένειας». Σημειώνεται ότι νωρίτερα το πρωί της Τρίτης πραγματοποιήθηκε ευρύτερη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, κατά την οποία ο υπουργός Ναυτιλίας ενημέρωσε τα υπόλοιπα μέλη της κυβέρνησης που συμμετείχαν για την κατάσταση της ελληνικής ακτοπλοΐας και τις ιδιαιτερότητές της.
Ανάσα στις οικογένειες
Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης για τη διαμόρφωση χαμηλότερου μεταφορικού κόστους στην ακτοπλοΐα έρχεται σε μια περίοδο που διαπιστώνεται πως εξαιτίας του πληθωρισμού, της διάβρωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, που αυτός συνεπάγεται, και του παραλλήλου αυξημένου κόστους διαμονής σε καταλύματα αλλά και στην εστίαση, ο προϋπολογισμός των φετινών θερινών διακοπών είναι απρόσιτος για ένα σημαντικό ποσοστό Ελλήνων.
Τα καύσιμα δεν είναι το μόνο κόστος
Μέχρι σήμερα, δηλαδή πριν από τις όποιες εκπτώσεις ανακοινώσουν τις επόμενες ώρες και ημέρες οι ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις, οι τιμές των εισιτηρίων προς τα νησιά έχουν παραμείνει στα ίδια υψηλά επίπεδα που είχαν διαμορφωθεί πέρυσι, παρά το γεγονός ότι οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου έχουν μειωθεί δραστικά και έχουν αποκλιμακωθεί μαζί και οι τιμές των ναυτιλιακών καυσίμων. Αυτό το γεγονός έχει δώσει τροφή σε κριτική προς τις ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις πως δεν προσάρμοσαν χαμηλότερα τις τιμές των εισιτηρίων. Ωστόσο, το λειτουργικό κόστος των ακτοπλοϊκών επιχειρήσεων δεν διαμορφώνεται μόνο μέσα από τις τιμές των καυσίμων, αναφέρουν από τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, ενώ αμφισβητούν και το εύρος των πραγματικών μειώσεων.
Πόσο πολύ, όμως, είχαν αυξηθεί οι τιμές των καυσίμων;
Σύμφωνα με τις ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις, το καλοκαίρι του 2019 η μέση τιμή του ναυτιλιακού καυσίμου που χρησιμοποιείτο τότε ήταν στα 414 ευρώ ο τόνος. Και το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022 η τιμή του καυσίμου χαμηλού θείου, που αναγκαστικά πρέπει να χρησιμοποιούν τα πλοία (αυτά που δεν είναι εφοδιασμένα με ειδικό μηχανολογικό εξοπλισμό, τα scrubbers που κοστίζουν δεκάδες εκατομμύρια και τα οποία μπορούν να συλλέγουν το θείο από το παραδοσιακό καύσιμο), είχε διαμορφωθεί στα επίπεδα των 1.000 ευρώ (μέση τιμή Ιουνίου – Αυγούστου). Αυτή η αύξηση από το 2019 έως το 2023 στις τιμές των καυσίμων είναι της τάξης του 148%. Αντίστοιχα, τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια από το καλοκαίρι του 2019 έως το καλοκαίρι του 2022 αυξήθηκαν κατά 38% περίπου. Και από τότε παρέμειναν σταθερά.
Εκτοτε όμως οι τιμές των ναυτιλιακών καυσίμων υποχώρησαν σημαντικά μαζί με τις διεθνείς τιμές πετρελαίου.
Πόσο έχουν υποχωρήσει οι τιμές των καυσίμων;
Σύμφωνα με τον βασικό προμηθευτή ναυτιλιακών καυσίμων στην Ελλάδα, την HELLENIQ ENERGY (πρώην ΕΛΠΕ), η μεσοσταθμική τιμή του καυσίμου χαμηλού θείου κατά τον Ιούνιο του 2022 διαμορφώθηκε στα 1.262 δολάρια ανά μετρικό τόνο, ενώ φέτος τον Ιούνιο είχε υποχωρήσει στα 599 δολάρια, μείωση δηλαδή της τάξης του 52%. Αυτή η μείωση δεν έχει περάσει στα εισιτήρια.
Οπως εξηγούν όμως από τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, οι τιμές που αναφέρει η HELLENIQ ENERGY αποτελούν τα απόλυτα υψηλά και χαμηλά της περιόδου, ενώ η μεσοσταθμική τιμή του καυσίμου κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022 βρισκόταν στα 932 ευρώ, ενώ για ολόκληρο το περυσινό έτος στα 894 ευρώ.
Μεσοσταθμικά το πρώτο εξάμηνο φέτος η τιμή έχει υποχωρήσει στα 572 ευρώ, σύμφωνα με τον σύνδεσμο των ακτοπλόων. ∆ηλαδή η μείωση των τιμών των καυσίμων είναι της τάξης του 36% στο καύσιμο χαμηλού θείου (VLSFO) και ακόμη μικρότερη (26%) στο καύσιμο υψηλού θείου (MGO), όπως αναφέρουν.
Υποστηρίζουν, δε, πως ο προγραμματισμός για τους τιμοκαταλόγους της ακτοπλοΐας γίνεται το πολύ δύο φορές τον χρόνο και όχι κάθε βδομάδα, και έτσι ενώ ήταν έτοιμοι να προχωρήσουν σε μειώσεις στις αρχές Ιουνίου, η HELLENIQ ENERGY αύξησε το κόστος κατά περίπου 80 ευρώ ή 15% αλλάζοντας τον τρόπο τιμολόγησης.
Αλλά τα λειτουργικά κόστη της ακτοπλοΐας, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, δεν είναι μόνο τα καύσιμα. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην κυβέρνηση κατά τη σύσκεψη που έγινε στο Μαξίμου την Τρίτη το απόγευμα, μπορεί τα καύσιμα και τα λιπαντικά να εμφανίζουν φέτος μείωση κατά 35% σε σχέση με πέρυσι, ωστόσο παραμένουν αυξημένα κατά 37% σε σχέση με το 2019.
Αντίστοιχα, η μισθοδοσία των πληρωμάτων έχει αυξηθεί φέτος σε σχέση με πέρυσι κατά 10% και σε σχέση με το 2019 κατά 20%. Τα κόστη συντήρησης και επισκευών αυξήθηκαν κατά 10% από πέρυσι, ενώ από το 2019 έχουν αυξηθεί κατά 40%. Αυξημένα εμφανίζονται όμως και τα λιμενικά τέλη τόσο έναντι του 2022 όσο και έναντι του 2019, και συγκεκριμένα κατά 5% και 15% αντίστοιχα.
Τα ασφάλιστρα των πλοίων είναι επίσης αυξημένα κατά 15% σε σχέση με πέρυσι και κατά 50% σε σχέση με το 2019.
Τέλος, τα χρηματοοικονομικά έξοδα λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων είναι αυξημένα κατά 25% φέτος σε σχέση με πέρυσι και κατά 60% σε σχέση με το 2019.
Πρόκειται για γραμμές κόστους που αντιστοιχούν περίπου στο 45% των ακαθάριστων εσόδων.
Τα χρηματοοικονομικά έξοδα λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων είναι αυξημένα κατά 25% φέτος σε σύγκριση με πέρυσι.
Εως και 1.000 ευρώ τα έξοδα μετακίνησης για μια τετραμελή οικογένεια
Οι απανωτές αυξήσεις των τιμών των τελευταίων δύο ετών σε καταναλωτικά αγαθά αλλά και καύσιμα και εισιτήρια, όπως και σε ένα εύρος υπηρεσιών που περιλαμβάνουν τα ξενοδοχεία και την εστίαση, έχουν καταστήσει απαγορευτικό το κόστος για διακοπές στα νησιά για έναν πολύ μεγάλο αριθμό ελληνικών οικογενειών και λίαν επιβαρυντικό για τις υπόλοιπες.
Με το κόστος των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων για μια τετραμελή οικογένεια σε οικονομική θέση με αυτοκίνητο να κυμαίνεται από 400 ευρώ έως και 1.000 ευρώ και τις τιμές των ξενοδοχείων για μια τέτοια οικογένεια να διαμορφώνεται πάνω από τα 250 ευρώ ανά διανυκτέρευση, μία εβδομάδα διακοπών στο Αιγαίο απαιτεί προϋπολογισμό άνω των 4.000 ευρώ αν συμπεριληφθούν και τα άλλα έξοδα, όπως της εστίασης.
Σύμφωνα με την πλατφόρμα ανεύρεσης ακτοπλοϊκών εισιτηρίων και σύγκρισης τιμών ferryhoper, τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια από τον Πειραιά προς τη Ρόδο και η επιστροφή για μια τετραμελή οικογένεια σε οικονομική θέση με αυτοκίνητο ξεκινάει από τα 768 ευρώ και φτάνει στα 906 ευρώ. Αλλά και πιο κοντινές διαδρομές γι’ αυτή την οικογένεια μπορεί να κοστίζουν το ένα τρίτο του μηνιαίου οικογενειακού εισοδήματος. Αν και υπάρχουν διαφορές σε τιμές για τις ίδιες διαδρομές, αυτές οφείλονται κυρίως στις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ ταχυπλόων και συμβατικών πλοίων. Ετσι τα δρομολόγια για τετραμελή οικογένεια με Ι.Χ., σε οικονομική θέση για την Τήνο από τον Πειραιά κοστίζουν πάντα σύμφωνα με το ferryhoper από 562 έως 753,6 ευρώ, ενώ αυτά για Μήλο από 450 ευρώ έως 688,40 ευρώ. Επ’ αυτών των τιμών αναμένεται να εφαρμοστούν, για οικογένειες δηλαδή με τουλάχιστον τέσσερα μέλη που ταξιδεύουν σε οικονομική θέση μαζί με αυτοκίνητο, εκπτώσεις της τάξης του 20% μετά τις τελευταίες εξελίξεις.
Τι γίνεται λοιπόν με όσους έχουν ήδη πληρώσει και εκδώσει τα εισιτήριά τους; Σύμφωνα με πηγές της ακτοπλοϊκής αγοράς θα δοθεί η δυνατότητα να ακυρώσουν τα εισιτήριά τους και να τα επανεκδώσουν με νέες τιμές, εισπράττοντας τη διαφορά. Ωστόσο, δεδομένης της αυξημένης κίνησης υπάρχει ο κίνδυνος να μη βρουν θέσεις, καθιστώντας την όλη άσκηση… ριψοκίνδυνη. Σε κάθε περίπτωση οι όποιες προσφορές ανακοινωθούν τα επόμενα εικοσιτετράωρα σαφέστατα θα ανακουφίσουν εκείνους που λόγω μεγέθους οικογένειας επωμίζονται και τα μεγαλύτερα οικονομικά βάρη για τις διακοπές τους, εξηγούν κυβερνητικές πηγές.