Ο κόσμος διέρχεται μια νέα οικονομική επανάσταση. Στο επίκεντρο αυτής της αλλαγής βρίσκεται η άνοδος της οικονομίας των πλατφορμών, όπως είναι η Amazon, η Google, η AIRBNB κ.ά. που σήμερα αποτιμάται πάνω από 7 τρισ. δολάρια και η ανάγκη για έλεγχο έχει μπει στο στόχαστρο των φορολογικών αρχών και της ΕΕ.
Όπως παραδέχονται οι Βρυξέλλες «η διασυνοριακή διάσταση των υπηρεσιών που προσφέρονται μέσω της χρήσης φορέων εκμετάλλευσης πλατφορμών έχει δημιουργήσει ένα σύνθετο περιβάλλον όπου μπορεί να είναι δύσκολο να επιβληθούν φορολογικοί κανόνες και να διασφαλιστεί η φορολογική συμμόρφωση. Υφίσταται έλλειψη φορολογικής συμμόρφωσης και η αξία του αδήλωτου εισοδήματος είναι σημαντική.
Οι φορολογικές διοικήσεις των κρατών μελών δεν διαθέτουν επαρκείς πληροφορίες για την ορθή εκτίμηση και τον έλεγχο του ακαθάριστου εισοδήματος που αποκτάται στη χώρα τους από εμπορικές δραστηριότητες πραγματοποιούμενες με τη διαμεσολάβηση ψηφιακών πλατφορμών».
«Αυτό είναι ιδιαίτερα προβληματικό όταν το εισόδημα ή το φορολογητέο ποσό διακινείται μέσω ψηφιακών πλατφορμών εγκατεστημένων σε άλλη δικαιοδοσία», αναφέρει η ΕΕ.
Οι φορολογικές διοικήσεις συχνά ζητούν πληροφορίες από φορείς εκμετάλλευσης πλατφόρμας. Αυτό συνεπάγεται σημαντικές δαπάνες διαχείρισης και συμμόρφωσης για τους φορείς εκμετάλλευσης πλατφόρμας. Παράλληλα, ορισμένα κράτη μέλη έχουν επιβάλει μονομερή υποχρέωση υποβολής στοιχείων, η οποία δημιουργεί πρόσθετο διοικητικό κόστος για τους φορείς εκμετάλλευσης πλατφόρμας, καθώς οφείλουν να συμμορφώνονται με πολλά εθνικά πρότυπα υποβολής στοιχείων.
Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αυτό η ΕΕ εξέδωσε την οδηγία 2021/514 του Συμβουλίου σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας, η οποία θα ενσωματωθεί στο Εθνικό Δίκαιο.
Με τις νέες διατάξεις ενισχύεται η συνεργασία μεταξύ των φορολογικών αρχών των χωρών – μελών της Ε.Ε. και διευκολύνονται οι έλεγχοι για τον εντοπισμό των εισοδημάτων που αποκτώνται μέσω των ψηφιακών πλατφορμών, που δραστηριοποιούνται σε τομείς, όπως μισθώσεις ακινήτων και μέσων μεταφοράς, παροχή προσωπικών υπηρεσιών, πώληση αγαθών κ.ά.
Για πρώτη φορά ορίζεται υποχρέωση των πλατφορμών να συλλέγουν στοιχεία από τους πωλητές ή εκμισθωτές, που τις αξιολογούν και διαβιβάζουν τα στοιχεία αυτά στις φορολογικές αρχές. Επίσης, προβλέπεται και η διενέργεια κοινών ελέγχων, από μικτά συνεργεία αποτελούμενα από ελεγκτές δύο κρατών-μελών.
Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι:
- Οι πλατφόρμες θα διαβιβάζουν τα στοιχεία (ονοματεπώνυμο – επωνυμία, ΑΦΜ, διεύθυνση, αριθμός τραπεζικού λογαριασμού κ.ά.) του πωλητή, το ύψος του εισοδήματος που απέκτησε ο πωλητής, τις προμήθειες που κατέβαλε κ.ά. στην φορολογική αρχή όπου έχει την έδρα του ο πωλητής. Τα στοιχεία θα διαβιβάζονται ηλεκτρονικά μέσω του υφιστάμενου κοινού δικτύου επικοινωνιών (CCN), που έχει αναπτύξει η Ένωση. Αν πρόκειται για μισθώσεις ακινήτων, διαβιβάζονται επιπλέον οι ημέρες που διήρκησαν αυτές, οι υπηρεσίες που παρασχέθηκαν και η διεύθυνση του ακινήτου. Με βάση τα στοιχεία αυτά θα μπορούν να γίνονται διασταυρώσεις των εισοδημάτων που δήλωσαν οι πωλητές με εκείνα που καταγράφηκαν στις πλατφόρμες.
- Οι έλεγχοι δεν περιορίζονται στις διασυνοριακές πωλήσεις, αλλά αφορούν προφανώς και τις υπηρεσίες που παρέχονται από αγοραστές και πωλητές που είναι κάτοικοι της ίδιας χώρας και πραγματοποίησαν μια συναλλαγή μέσω ψηφιακής πλατφόρμας.
- Η καταγραφή των στοιχείων πωλητών, που ήταν ενεργοί την 1η Ιανουαρίου 2023, θα πρέπει να ολοκληρωθεί ως την 31η Δεκεμβρίου 2024.