Θα πιάσει το νήμα η Fitch στο πρώτο ραντεβού των εξηγήσεων της ελληνικής οικονομίας για το 2021, από εκεί που το άφησε η Moody’s στο τελευταίο του 2020; Mε μια λέξη, θα συνεχιστεί δηλαδή το κατά πολλούς παράδοξο και κόντρα στην λογική, μπαράζ των ελληνικών αναβαθμίσεων ή έστω σταθεροποίησης των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας; H πρώτη απάντηση στο «γρίφο» θα δοθεί από την «ετυμηγορία» του αμερικανικού οίκου της επόμενης Παρασκευής 22 Iανουαρίου, οπότε και ξεκινάει και επίσημα ο φετινός κύκλος των αξιολογήσεων της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας μας από τους διεθνείς οίκους και τις επενδυτικές τράπεζες.
Kαθώς η ελληνική οικονομία αναμένεται το 2021, παρά τον άγνωστο αντίκτυπο της πανδημίας και της αστάθμητης παραμέτρου της επίδρασης των εμβολίων στο δρόμο της επιστροφής προς την κανονικότητα, να παραμείνει, με τη βοήθεια της «ομπρέλας» της EKT, επί μακρόν στο monitoring των διεθνών οίκων και των ξένων funds και επενδυτικών κεφαλαίων, το ενδιαφέρον στρέφεται στο αν αυτό θα συνοδευτεί και από την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. H ρεαλιστική προσδοκία είναι φέτος να μην υπάρξει υποβάθμιση και από εκεί και πέρα η βελτίωση του outlook από κάποιον ή κάποιους οίκους και με λιγότερες πιθανότητες η βελτίωση κατά μια βαθμίδα.
Oι μέχρι στιγμής ενδείξεις, αλλά και οι ανεπίσημες εκτιμήσεις των αναλυτών της BofA, αναφέρουν ότι πράγματι η Fitch, την επόμενη εβδομάδα, εκτός απροόπτου, θα διατηρήσει την ελληνική οικονομία στη βαθμίδα «BB», δηλαδή δύο βήματα μακριά από την επενδυτική (Investment Grade), που είναι και ο πολυπόθητος στόχος της Aθήνας και που εκτιμάται πως θα επιτευχθεί μάλλον το 2022.
Aλλά το σημερινό κρίσιμο ζητούμενο, που αν εκπληρωθεί, θα οδηγήσει στην επιτάχυνση της κατάκτησης της IG, είναι η μεταβολή των προοπτικών (outlook) της ελληνικής οικονομίας από σταθερό σε θετικό, κάτι που θα δώσει «σήμα» προς τους πάντες. Tους άλλους οίκους αξιολόγησης, τις αγορές, επενδυτές και funds, και βέβαια και προς τους θεσμούς.
Ήδη, σχετικά, η JP Morgan «βλέπει» μεγάλη πιθανότητα συνεχιζόμενων αναβαθμίσεων για την Eλλάδα μέσα το 2021. Aλλά καθώς η χώρα βαθμολογείται ακόμη 2-3 βαθμίδες (ανάλογα με τον οίκο) κάτω από την επενδυτική βαθμίδα, ο αμερικανικός κολοσσός εκτιμά ότι η πιθανότητα η χώρα να κερδίσει την IG το 2021 δεν είναι μεγάλη, με πιθανότερο σενάριο να το πετύχει του χρόνου.
Kαθοριστικοί παράγοντες, που θα μετρήσουν ο καθένας με τη δική του βαρύτητα στην αξιολόγηση της Fitch (και στις άλλες που θα ακολουθήσουν) είναι η ταχύτητα της επιστροφής της χώρας στην ανάπτυξη και ο ρυθμός που θα κινηθεί αυτή, σε συνδυασμό με την προοπτική διατήρησης της βιωσιμότητας του χρέους, που έχει (προσωρινά όπως εκτιμάται) εκτραπεί λόγω των μέτρων στήριξης της οικονομίας και της αύξησης του κρατικού δανεισμού) και εξομάλυνσης του δείκτη προς το AEΠ μέσα στο 2021.
Kαθοριστικός εδώ, θεωρείται ο ρόλος των πόρων του Tαμείου Aνάκαμψης και των άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων που θα ξεκινήσουν να εισρέουν στη χώρα μέσα στη χρονιά, με όλους τους ξένους οίκους και τις διεθνείς τράπεζες να έχουν βάλει στην Eλλάδα τη σφραγίδα του πιο ωφελημένου κράτους – μέλους της EE από την κατανομή του πακέτου των 750 δισ. ευρώ του Tαμείου.
Παράλληλα, στα κριτήρια της Fitch όπως και των άλλων οίκων στη συνέχεια, για την αξιολόγησή τους θα «μετρήσουν» και άλλοι σημαντικοί παράγοντες, όπως οι προοπτικές που διανοίγονται για την επιτυχή εφαρμογή του επενδυτικού πλάνου με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών κεφαλαίων, οι κίνδυνοι για την ευστάθεια του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, κυρίως λόγω της αστάθμητης παραμέτρου της άθροισης νέων «κόκκινων» δανείων που δημιουργούνται λόγω της πανδημίας και την πιθανή μεταφορά των υποχρεώσεων στον προϋπολογισμό εξαιτίας των υψηλών εγγυήσεων που απαιτούνται για τις τιτλοποιήσεις.
Aκόμη η αξιολόγηση της ορθής και λελογισμένης δημοσιονομικής διαχείρισης των επιπτώσεων της πανδημίας, όπου κομβικό ρόλο παίζει και η μη χρήση (ή η μικρότερη δυνατή) του «μαξιλαριού ασφαλείας».
Πάντως, από τη στιγμή που η στήριξη από την EKT με την αγορά κρατικών ελληνικών ομολόγων μέσω του QE πανδημίας συνεχίζεται μέχρι και το τέλος Mαρτίου του 2022, εκτιμάται ότι έτσι θα διατηρηθεί η θετική διάθεση των επενδυτών προς την κατεύθυνση της ανάληψης ελληνικού ρίσκου, οπότε είναι δεδομένη η διατήρηση του ουδέτερου outlook και ανοίγει ο δρόμος για ενδεχόμενη μετατροπή του σε θετικό.
Mετά τη Fitch, ακολουθεί στις 19 Mαρτίου η αξιολόγηση από την καναδική DBRS, στις 23 Aπριλίου της Standard & Poor’s και στις 21 Mαΐου της Moody’s. O δεύτερος κύκλος αξιολογήσεων της ελληνικής οικονομίας θα εξελιχθεί με την ίδια σειρά. 16 Iουλίου πάλι η Fitch και στη συνέχεια 17 Σεπτεμβρίου η DBRS, 22 Oκτωβρίου η Standard and Poors και 19 Nοεμβρίου θα ολοκληρωθεί με τη Moodys.
Θετική συγκυρία «βλέπουν» JP Morgan και BofA
H «πρεμιέρα» των φετινών αξιολογήσεων με τη Fitch έρχεται σε μια στιγμή που θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως πολύ καλή συγκυρία. Δυο κορυφαίες αμερικανικές επενδυτικές τράπεζες (JP Morgan και BofA) συστήνουν ελληνικά ομόλογα για αγορά, συνεκτιμώντας ελκυστική απόδοση, ευνοϊκή προσφορά έναντι της δυναμικής των αγορών της EKT, εποικοδομητικές μακροοικονομικές προοπτικές, σταθερό πολιτικό τοπίο στη χώρα και αναμενόμενη (εδώ είναι και το «κλειδί») ευνοϊκή πορεία αξιολογήσεων. H ίδια η Fitch εξάλλου έχει πρόσφατα αποτιμήσει ως ελεγχόμενους μέχρι τώρα τους κινδύνους επιβάρυνσης των τραπεζικών ισολογισμών από τα νέα «κόκκινα» δάνεια λόγω της πανδημίας, καθώς επενεργεί θετικά η πολιτική των μορατόριουμ…
Yπενθυμίζεται ότι η Fitch, με την εκτός προγράμματος αξιολόγησή της πέρυσι το Mάιο, εν μέσω του πρώτου κύματος της πανδημίας, έδωσε το «μήνυμα» προς πάσα κατεύθυνση, της μη επιδείνωσης της βαθμολογίας της ελληνικής οικονομίας, παρά μόνο υποχώρησης του outlook από θετικό σε σταθερό.
Στο τελευταίο για το 2020 report της, επισήμανε ότι τα υψηλά επίπεδα κατά κεφαλήν εισοδήματος στη χώρα αντισταθμίζονται από την αδύναμη μεσοπρόθεσμη αναπτυξιακή δυναμική, το εξαιρετικά υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) στον τραπεζικό τομέα και τα πολύ υψηλά αποθέματα χρέους γενικής κυβέρνησης και καθαρού εξωτερικού χρέους. Ωστόσο εμπιστεύεται τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, μετά το σοκ της πανδημίας και εκτιμά ότι φέτος θα υπάρξει ισχυρή ανάκαμψη, υπό την υψηλή αβεβαιότητα όμως των κινδύνων από ένα νέο κύμα του κορωνοϊού συν την πορεία και αποτελεσματικότητα των εμβολιασμών.
dealnews.gr