O μόνιμα απαισιόδοξος (perma bear) οικονομολόγος της γαλλικής Société Générale Albert Edwards κρούει το «κώδωνα του κινδύνου» ότι οι συνθήκες στις αγορές είναι παρόμοιες με το κραχ του 1987. «Καθώς οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων αυξάνονται διαρκώς, αισθάνεστε σαν να βρίσκεστε σε ένα αυτοκίνητο που ξέρετε ότι πρόκειται να συντριβεί αλλά είστε αδύναμοι να το σταματήσετε; Το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να κρατηθείτε και να ελπίζετε για το καλύτερο», εξηγεί με γλαφυρό τρόπο το πώς βλέπει ο ίδιος την κατάσταση σε ομόλογα και μετοχές.
«Η αδυσώπητη άνοδος των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων σε νέα κυκλικά υψηλά δεν είναι αποτέλεσμα της πραγματικής οικονομίας ή του πληθωρισμού αλλά η αυξανόμενη αβεβαιότητα οδηγεί σε αύξηση του “premium”, της αποζημίωσης δηλαδή που απαιτείται για την αβεβαιότητα από τη διακράτησης τίτλων μεγαλύτερης διάρκειας, ειδικά μπροστά στη δημοσιονομική κατάσταση», συνεχίζει ο Edwards.
«Η σημερινή ανθεκτικότητα της αγοράς μετοχών απέναντι στην άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων μου θυμίζει πολύ τα γεγονότα του 1987, όταν η ανοδική διάθεση των επενδυτών μετοχών τελικά ‘καταπνίγηκε’. Και σε έναν ακόμη παραλληλισμό, οι συναλλαγματικές αναταράξεις το 1987 έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην επιδείνωση των ανησυχιών για ύφεση, καθώς στην αγορά μετοχών είχε τιμολογηθεί η έναρξη ενός νέου οικονομικού κύκλου. Όπως και το 1987, έτσι και τώρα, κάθε υποψία ύφεσης θα αποτελούσε σίγουρα καταστροφικό πλήγμα για τις μετοχές. Αλλά θα μπορούσε να είναι και χειρότερα: ευτυχώς δεν διανύουμε τον εποχικά πιο επικίνδυνο μήνα του έτους», προβλέπει ο κορυφαίος οικονομολόγος του γαλλικού οίκου.
«Ποτέ στην καριέρα μου δεν έχω γίνει μάρτυρας τέτοιας αβεβαιότητας σχετικά με το πού βρισκόμαστε στον οικονομικό κύκλο. Παραμονεύει ακόμη η πολυδιαφημισμένη ύφεση στη γωνία ή βρισκόμαστε στην αρχή ενός νέου οικονομικού κύκλου; Πολλοί επενδυτές είναι προφανώς όλο και περισσότερο πεπεισμένοι ότι είναι το δεύτερο. Η δική μου άποψη είναι ότι η ύφεση εξακολουθεί να παραμονεύει, αλλά όπως και πολλοί άλλοι έχω κρατήσει αυτή την άποψη εδώ και καιρό και έχω διαψευστεί, μέχρι στιγμής. Υπάρχουν όμως ακόμη πολλά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι επίκειται ύφεση. Η πραγματική αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου εισοδήματος σε ετήσια βάση ήταν στο +0,2% από το β’ τρίμηνο και η τάση δεν ήταν ποτέ τόσο χαμηλή χωρίς τελικά να μην επικρατήσει ύφεση. Η “ήπια προσγείωση” έχει τελειώσει», προβλέπει ο Edwards.
«Στις ΗΠΑ, τα υψηλότερα επιτόκια σίγουρα επιβαρύνουν τις μικρότερες εταιρείες, όπως αντικατοπτρίζεται στην αλματώδη αύξηση των πτωχεύσεων. Ορισμένοι βασικοί πρόδρομοι δείκτες που προβλέπουν πειστικά την ύφεση, όπως ο δείκτης Conference Board Leading Indicator, έχουν απορριφθεί ως υπερβολικά μεροληπτικοί ως προς τη μεταποίηση σε μια περίοδο μεταπανδημικής στροφής από τα αγαθά στις υπηρεσίες. Οι αγορές εξετάζουν τα στοιχεία για την προσφορά χρήματος. Τις τελευταίες δεκαετίες οι οικονομολόγοι (ιδίως στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ) αγνοούν όλο και περισσότερο την προσφορά χρήματος. Οι μονεταριστές έχουν περιθωριοποιηθεί – αν όχι απορριφθεί ως ‘αλλόκοτοι’. Αυτό είναι λάθος κατά τη γνώμη μου. Δεν θα αποκαλούσα τον εαυτό μου μονεταριστή, αλλά όταν η αδυναμία της προσφοράς χρήματος (και όχι μόνο η πτώση ρεκόρ 1,5% σε ετήσια βάση του Μ3 της ευρωζώνης τον Αύγουστο) επιβεβαιώνεται στα στοιχεία, κάθομαι και περιμένω», καταλήγει ο Edwards.
