Στους πωλητές ακινήτων μένει αμανάτι ο ΕΝΦΙΑ του 2024 (που προσδιορίζεται κάθε πρωτοχρονιά) καθώς οι μεταβιβάσεις ακινήτων θα παραμείνουν παγωμένες μέχρι τις 8 Ιανουαρίου λόγω της αποχής των Συμβολαιογραφών. Πρόκειται για 50.000 υποθέσεις εμπραγμάτων δικαιωμάτων που βρίσκονται στο αέρα λόγω της αποχής των συμβολαιογράφων που ξεκίνησε στις 20 Νοεμβρίου ως αντίδραση στον τρόπο που το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης δρομολογεί την ψηφιοποιημένη κατάθεση συμβολαιογραφικών εγγράφων στο Κτηματολόγιο. Πρακτικά, δηλαδή, έφυγαν οι ουρές από τα κτηματολογικά γραφεία και σχηματίστηκαν στα συμβολαιογραφικά
Όσο συνεχίζεται ο πόλεμος χαρακωμάτων μεταξύ κυβέρνησης και συμβολαιογράφων για τα ψηφιακά εργαλεία στις μεταβιβάσεις ακινήτων, πωλητές και αγοραστές κάθονται με «σταυρωμένα τα χέρια» καθώς δεν μπορούν να προχωρήσουν τα διαδικαστικά και χάνουν την φετινή χρονιά (μαζί με την ισχύ πολλών δικαιολογητικών που έχουν δίμηνη η διάρκεια). Το μόνο σίγουρο όμως είναι ότι τον επόμενο ΕΝΦΙΑ, για αυτές τις περιπτώσεις, θα το πληρώσουν οι πωλητές καθώς τα εκκαθαριστικά του φόρου «βγαίνουν» σύμφωνα με την εικόνα της ακίνητης περιουσίας την πρωτοχρονιά κάθε έτους.
Σε κάθε περίπτωση οι 50.000 υποθέσεις που πάγωσαν και άλλες τόσες που υπολογίζεται ότι θα ξεκινούσαν φετος, πάνε για το 2024 όπου πλέον θα ισχύει το νέο καθεστώς στις αγοροπωλησίες με την κατάργηση των μετρητών. Η δημοσίευση του φορολογικού νομοσχεδίου στο ΦΕΚ σημαίνει και την ενεργοποίηση αυστηρών προστίμων σε βάρος των συμβολαιογράφων ή των υποθηκοφυλάκων που θα μεταγράψουν πράξη με χρήση μετρητών, με ελάχιστο όριο τα 10.000 ευρώ και μέγιστο τα 500.000 ευρώ. Τα δε συμβόλαια, θεωρούνται άκυρα. Η διάταξη νόμου ορίζει ότι κατά τη σύνταξη των συμβολαιογραφικών εγγράφων μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία, των προσυμφώνων και των εξοφλητικών πράξεων, η καταβολή του τιμήματος γίνεται αποκλειστικά με τη χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής.
Συμβολαιογραφικό έγγραφο του πρώτου εδαφίου, στο οποίο καταγράφεται προκαταβολή ή μερική ή ολική εξόφληση του τιμήματος με μετρητά ή στο οποίο δεν καταγράφεται η εξόφληση του τιμήματος με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής, είναι αυτοδικαίως άκυρο, απαγορεύεται να μεταγραφεί στα οικεία βιβλία και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα έναντι των συμβαλλομένων, του Δημοσίου και οποιουδήποτε τρίτου. Στα πρόσωπα που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις αναγραφής στο συμβόλαιο του τρόπο εξόφλησης του τιμήματος αποκλειστικά με τη χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής, επιβάλλεται αυτοτελές πρόστιμο ίσο με το 10% του τιμήματος που δεν προκύπτει ότι καταβλήθηκε με χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής, το οποίο δεν μπορεί να υπολείπεται των δέκα χιλιάδων ευρώ 10.000 ευρώ και να υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ, για κάθε παράβαση.
Από την άλλη μεριά, έγινε κατανοητό ότι για λόγους ασφάλειας δικαίου, δεν μπορεί να υπάρξει αιφνιδιασμός των συναλλασσόμενων. Κι έτσι με ειδική προσθήκη στο νομοσχέδιο, προβλέφθηκε εξαίρεση για όσους είχαν υπογράψει προσύμφωνα, οι οποίοι επί της ουσίας εξαιρούνται από τις νέες διατάξεις.
Την ίδια ώρα οι ιδιοκτήτες των ακινήτων ανησυχούν για μια ασάφεια στην νομοθετική ρύθμισης που προβλέπει την κατάργηση της βεβαίωσης ΤΑΠ στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Η σχετική διάταξη του σ.ν. για την είσπραξη τυχόν οφειλόμενου ΤΑΠ ορίζει τα εξής:
Αρθρο 24 του ν. 2130/1993 (A’ 62), περί του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας, προστίθεται παρ. 18Α ως εξής:
«18Α. Το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο», με την ολοκλήρωση καταχώρισης κάθε εγγραπτέας πράξης με την οποία μεταβιβάζεται η κυριότητα ακίνητου, ενημερώνει τον Δήμο, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο, α) για το εμβαδόν του ακίνητου, του οποίου η κυριότητα μεταβάλλεται, και β) για τα στοιχεία του δικαιοπάροχου και του αποκτώντα την κυριότητα του ακινήτου, όπως αυτά καταχωρίζονται στη βάση δεδομένων του Ελληνικού Κτηματολογίου με την καταχώριση κάθε εγγραπτέας πράξης. Μετά από την ενημέρωση του πρώτου εδαφίου, τυχόν οφειλή Τέλους Ακίνητης Περιουσίας βεβαιώνεται και εισπράττεται κατά τις ισχύουσες διατάξεις στην Ταμειακή Υπηρεσία του δικαιούχου Δήμου.
Η ασαφής διατύπωση αυτή της δεύτερης παραγράφου αφήνει πράγματι ανοικτή στον οικείο Δήμο τη δυνατότητα, ιδίως αν ο πωλητής ή ο δικαιοπάροχος στερείται άλλων περιουσιακών στοιχείων, για διευκόλυνση της είσπραξής του, να χρεώσει παράνομα τυχόν οφειλή ΤΑΠ στον ανυποψίαστο αγοραστή, επωφελούμενος από τη φερεγγυότητά του, παρότι νομικά αυτός δεν βαρύνεται για οφειλές που δημιουργήθηκαν πριν καταστεί κύριος του ακινήτου.
