Η εφευρετική, τολμηρή προσέγγιση της διάσημης φωτογράφου Annie Leibovitz, είναι φανερή σε όλο της το έργο, από τις πρώτες δουλειές του ’70, όπως τη συγκλονιστική ασπρόμαυρη φωτογραφία με την απογείωση του ελικοπτέρου του Νίξον από τον Λευκό Οίκο μετά την παραίτηση του (1974).
Η Αμερικανίδα φωτογράφος κατέγραψε, όμως, και μια σπάνια επιχειρηματική συμφωνία ανάμεσα στις οικογένειες Ροκφέλερ και Ρότσιλντ για λογαριασμό του αμερικανικού περιοδικού Vanity Fair. Είναι Μάιος του 2012 όταν ο δισεκατομμυριούχος τραπεζίτης Ντέιβιντ Ροκφέλερ (1915-2017) και ο λόρδος Τζέικομπ Ρότσιλντ (1936-) συναντιούνται στην κατοικία του πρώτου. Πρόκειται για μια απλή συμφωνία: η RIT Capital Partners, που είχε ιδρύσει ο Ρότσιλντ το 1961, θα αποκτούσε το 37% της Rockefeller Financial Services. Σε ένα κόσμο συγχωνεύσεων δισεκατομμυρίων δολαρίων, η συμφωνία τους δεν εντυπωσιάζει, σχολιάζει ο δημοσιογράφος και παρουσιαστής talk show Charlie Rose στο περιοδικό. Ομως, η συνάντηση των δύο «πατριαρχών» έχει ιστορική σημασία, συμπληρώνει, καθώς λίγες οικογένειες έχουν αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου όπως οι Ροκφέλερ και Ρότσιλντ.
Οι αδερφοί Rockefeller, David, Winthrop, John III, Nelson και Laurance, ιδρυτές του Rockefeller Brothers Fund, σε σπάνια κοινή τους εμφάνιση το 1967. Photo: Getty Images / Ideal Image
Στην Αμερική, το όνομα Ροκφέλερ είναι συνώνυμο του “old money” και της γενναιοδωρίας στις τέχνες και τις επιστήμες. O Τζον Ροκφέλερ είχε ιδρύσει τον πετρελαϊκό όμιλο Standard Oil το 1870 σε ηλικία 31 ετών και δώδεκα χρόνια αργότερα είχε καταφέρει να δημιουργήσει μια από τις πιο επιτυχημένες εταιρίες στον κόσμο, με δραστηριότητες που επεκτείνονταν σε μεταφορές, σιδηρουργία, μεταλλουργία κ.ά. Ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ, εγγονός του ιδρυτή της ισχυρής δυναστείας, ήταν τραπεζίτης, ευεργέτης της τέχνης∙ έχει κάνει δωρεές εκατομμυρίων δολαρίων στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, το οποίο, άλλωστε, ιδρύθηκε από τη μητέρα του, Αμπι Ροκφέλερ και δύο φίλες της.
Η ιστορία των Ρότσιλντ ξεκινά περίπου έναν αιώνα νωρίτερα∙ η τραπεζική αυτοκρατορία τους ιδρύεται στη Φρανκφούρτη στα τέλη της δεκαετίας του 1790, από τον Γερμανοεβραίο Μάγερ Άμσελ Ρότσιλντ και επεκτείνεται σε Λονδίνο, Παρίσι, Βιέννη και Νάπολη από τους πέντε γιους του. Το αποτύπωμα της δυναστείας στα καλλιτεχνικά ιδρύματα όλου του κόσμου είναι εκτεταμένο και η συλλογή έργων τέχνης της οικογένειας μυθική – όπως αναφέρει κι ο οίκος Christie’s τροφοδοτήθηκε από μια διαρκή «όρεξη για το καλύτερο».
Στη συνάντηση του 2012 παρευρίσκεται ο Βρετανός απόγονος της δυναστείας, λόρδος Τζέικομπ Ρότσιλντ, επενδυτικός τραπεζίτης, φιλάνθρωπος και σπουδαία προσωπικότητα στον χώρο της τέχνης – έχει διατελέσει μεταξύ άλλων πρόεδρος της Εθνικής Πινακοθήκης της Αγγλίας, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ερμιτάζ και του Pενώ διαχειρίζεται το Waddesdon Manor όπου στεγάζεται η συλλογή τέχνης των Ρότσιλντ. Τρέφει επίσης μεγάλη αγάπη για την Κέρκυρα. Το νησί το ανακάλυψε το καλοκαίρι του 1969 ταξιδεύοντας με ένα γιοτ μαζί με τη σύζυγό του Σερένα, τη μητέρα του Μπάρμπαρα και τον δεύτερο σύζυγό της Νίκο Χατζηκυριάκο – Γκίκα, και από την περίφημη εξοχική κατοικία του έχουν περάσει προσωπικότητες όπως ο βασιλιάς Κάρολος και ο Ρούντολφ Νουρέγεφ. Να μην ξεχνάμε επίσης ότι το πιο όμορφο κομμάτι στο Μεγανήσι, το μικρό νησί του Ιονίου πλάι στη Λευκάδα, περίπου 3.000 στρέμματα ανήκει επίσης στον ίδιο.
Ο Ντέιβιντ και ο Τζέικομπ γνωρίζονταν εδώ και πέντε δεκαετίες όπως είχε επιβεβαιώσει ο Ροκφέλερ – αν και ο Ρότσιλντ ήταν κατά 20 χρόνια νεότερος. Οι ζωές τους μοιάζουν παράλληλες∙ είχαν πολλά αδέλφια και μεγάλωσαν σε τεράστια κτήματα και πύργους, ανάμεσα σε έργα τέχνης αμύθητης αξίας, σπούδασαν σε υψηλού κύρους πανεπιστήμια -Χάρβαρντ, Οξφόρδη- και έκαναν καριέρα στα οικονομικά. Η συνάντηση των δύο δυναστειών ήταν διακριτική∙ το ίδιο «αθόρυβα» απαθανάτισε με τον φακό της και η Leibovitz όλο τον πλούτο και τη δύναμη.
