Μία… έκρηξη στα έσοδα από τόκους που, μεταξύ άλλων, προκλήθηκε από τις διαδοχικές αυξήσεις στα επιτόκια από την Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), οι οποίες «πέρασαν» πρωτίστως στα δάνεια και λιγότερο στις καταθέσεις, εμφάνισαν το 9μηνο του 2023 οι εγχώριες τράπεζες, καταφέρνοντας, την ίδια στιγμή, να πλησιάσουν σημαντικά τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο δείκτη «κόκκινων» δανείων.
Παρά τις εκτιμήσεις των διοικήσεων των τεσσάρων τραπεζών ότι τα επιτοκιακά έσοδα θα πιάσουν προσεχώς… ταβάνι (σ.σ. πιθανότατα το δ’ τρίμηνο του 2023, αρχές του 2024), ως απόρροια της τελευταίας απόφαση της κεντρικής τράπεζας να διατηρήσει στα επίπεδα του 4% τα επιτόκια, εντούτοις η αύξησή τους είναι εντυπωσιακή: στο 9μηνο του 2023 «άγγιξαν» τα έξι δισ. ευρώ, έχοντας μέσα σε ένα χρόνο σχεδόν διπλασιαστεί! Πιο αναλυτικά:
Στο 1,64 δισ. ευρώ διαμορφώθηκαν το 9μηνο του 2023 τα καθαρά έσοδα από τόκους της Εθνικής Τράπεζας, καταγράφοντας αύξηση 73% σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2022, οπότε και έφτασαν τα 948 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την τράπεζα, η ανοδική τάση αποτυπώνει τη συνεχιζόμενη αύξηση των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ που ευνοεί τα έσοδα από τόκους δανείων, απορροφώντας το υψηλότερο κόστος καταθέσεων και χρηματοδότησης της τράπεζας.
Στα επίπεδα του 1,6 δισ. ευρώ κινήθηκαν τα επιτοκιακά έσοδα και για τη Eurobank έναντι 1,03 δισ. ευρώ το 9μηνο του 2022 (αύξηση 55,3%), λόγω κυρίως των εσόδων από χορηγήσεις, ομόλογα, παράγωγα προϊόντα
και των δραστηριοτήτων στο εξωτερικό.
Καθαρά έσοδα από τόκους, ύψους 1,46 δισ. ευρώ εμφάνισε από την πλευρά της, η Τράπεζα Πειραιώς (σ.σ. έναντι 922 εκατ. ευρώ πέρυσι), ενώ για την Alpha Bank αυτά διαμορφώθηκαν σε 1,34 δισ. ευρώ έναντι 919,2 εκατ. ευρώ το 2022 (ετήσια αύξηση 45,8%).
«Κόκκινα» δάνεια
Ένα βήμα πιο κοντά στην επίτευξη του στόχου για ευρωπαϊκό μέσο όρο «κόκκινων» δανείων βρίσκονται οι εγχώριες τράπεζες, οι οποίες συνεχίζουν τα της τακτοποίησης των ισολογισμών τους με επιλεγμένες – αισθητά μικρότερες – πωλήσεις χαρτοφυλακίων, εν αναμονή και του νέου «Ηρακλή».
Συνολικά, το «κόκκινο» απόθεμα των τεσσάρων Ομίλων «άγγιξε» στο 9μηνο του 2023 τα 7,9 δισ. ευρώ, με δύο από τις τράπεζες να έχουν επιτύχει δείκτη NPE κάτω του 5%. Πιο αναλυτικά:
Σε μόλις 1,1 δισ. ευρώ διαμορφώθηκαν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα της Εθνικής Τράπεζας, μειωμένα κατά 600 εκατ. ευρώ σε τριμηνιαία βάση, αντανακλώντας την περαιτέρω εξυγίανση του δανειακού χαρτοφυλακίου της τράπεζας μέσω συναλλαγών. Ο δείκτης NPE διαμορφώθηκε σε 3,6% στην Ελλάδα (3,7% σε επίπεδο Ομίλου), μειωμένος κατά περίπου 170 μ.β. σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και 230 μ.β. σε ετήσια βάση. «Οι εισροές ‘κόκκινων’ δανείων συνολικά από την αρχή του έτους ‘άγγιξαν’ τα 150 εκατ. ευρώ, στο μισό, δηλαδή, από τις εκτιμήσεις μας», σχολίασε ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, κ. Παύλος Μυλωνάς, επισημαίνοντας πως η ΕΤΕ κατάφερε να πιάσει δύο χρόνια νωρίτερα τον στόχο που είχε θέσει για δείκτη NPE.
Κάτω από 5% μειώθηκε το 9μηνο του 2023 και ο δείκτης «κόκκινων» ανοιγμάτων της Eurobank, αποτελώντας τον χαμηλότερο των τελευταίων 15 ετών. Ειδικότερα, αυτός διαμορφώθηκε σε 4,9% από 5,6% το ίδιο διάστημα του 2022, με τα συνολικά NPEs να έχουν μειωθεί κατά 249 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση (στα 2,1 δισ. ευρώ ή 500 εκατ. ευρώ μετά από προβλέψεις). Για το τέλος του 2023 η διοίκηση της τράπεζας εκτιμά πως ο δείκτης NPE θα μειωθεί περαιτέρω στο 4,5%. «Αυτός θα μπορούσε να πέσει στο 4% τα επόμενα τρίμηνα μέσω πωλήσεων μικρών επιχειρηματικών δανείων», σχολίασε ο CEO της Eurobank, κ. Φωκίων Καραβίας.
Στα δύο δισ. ευρώ διατηρήθηκε στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου το «κόκκινο» απόθεμα της Τράπεζας Πειραιώς (1,6 δισ. ευρώ επιχειρηματικά, 300 εκατ. ευρώ στεγαστικά και 100 εκατ. ευρώ καταναλωτικά δάνεια), παρά τις εισροές νέων NPEs, ύψους 80 εκατ. ευρώ, το γ’ τρίμηνο. Σε ετήσια βάση, η μείωση του στοκ «αγγίζει» το 39%, με συνεισφορά, τόσο από την υλοποίηση του πλάνου εξυγίανσης του Ομίλου, όσο και από οργανικά μέσα. Συνεπώς, ο δείκτης NPE διαμορφώθηκε στο επίπεδο του 5,5%, σημαντικά χαμηλότερος από τον Σεπτέμβριο 2022 (8,8%).
Τέλος, περαιτέρω μείωση κατά 200 εκατ. ευρώ σημείωσαν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα της Alpha Bank στην Ελλάδα, «αγγίζοντας» τα 2,7 δισ. ευρώ, καθώς οι μειωμένες εισροές αντισταθμίστηκαν πλήρως από την τακτική εξυπηρέτηση των δανείων (curings) και τις αποπληρωμές.
Συνολικά στον Όμιλο το στοκ των «κόκκινων» δανείων διαμορφώθηκε σε 2,9 δισ. ευρώ, με τη διοίκηση να σημειώνει πως κατά το μεγαλύτερο ποσοστό απαρτίζεται από ΜΕΑ ιδιωτών με εξασφαλίσεις, καθώς τα μισά αφορούν σε στεγαστικά δάνεια (ποσοστό 50% του συνόλου), ενώ ένα μεγάλο μέρος αποτελείται από ρυθμισμένα ανοίγματα με λιγότερο από 90 ημέρες σε καθυστέρηση (45% του συνόλου ή 1,3 δισ. ευρώ). Ο δείκτης NPE διαμορφώθηκε σε 7,2% το γ’ τρίμηνο, μειωμένος κατά 40 μονάδες βάσης σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.