Σπίτια, γραφεία, μουσεία, νοσοκομεία… για όποια χρήση κι αν προορίζονται τα οικοδομήματα που κτίζουμε, όλα αποτελούνται από το ίδιο υλικό: Τούβλα. Αν και χρησιμοποιούνται εδώ και χιλιάδες χρόνια για την κατασκευή κτιρίων, η παραγωγή τους έχει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στο περιβάλλον που δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχουν αρχίσει να σκέφτονται πιο δημιουργικούς τρόπους παραγωγής τους.
Μία διαδικασία “έντονης ενέργειας”.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Παραγωγής Τούβλων (BDA) της Μ. Βρετανίας, ο συνηθισμένος κύκλος ζωής ενός τούβλου από άργιλο είναι 150 χρόνια. Μετά την αρχική τους χρήση, πολλά τούβλα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν με διάφορους τρόπους.
Το πολυχρηστικό τούβλο δεν είναι και τόσο “αθώο”, όμως, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την παραγωγή του. Η Έκθεση Βιωσιμότητας που δημοσίευσε ο BDA για το 2019 περιγράφει την κατασκευή τούβλων ως μία “διαδικασία έντονης ενέργειας” που “εμπεριέχει το ψήσιμο των τούβλων σε πάνω από 1000°C”.
Το τούβλο δεν κατασκευάζεται, φυσικά, αποκλειστικά από άργιλο αλλά και από μπετόν. Ο γνωστός σε όλους μας “τσιμεντόλιθος” κατασκευάζεται από νερό, αμμοχάλικο και τσιμέντο. Σύμφωνα με μία αναφορά που συνέταξε το Chatham House για το 2018, κάθε χρόνο παράγονται πάνω από 4 δισεκατομμύρια τόνοι τσιμέντου – αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στο 8% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Αν και το τούβλο είναι αναμφισβήτητα ζωτικής σημασίας τόσο για την κατασκευαστική βιομηχανία όσο και για τα κτίρια στα οποία ζούμε και εργαζόμαστε, υπάρχει πλέον μία αποφασιστική μετατόπιση προς νέες τεχνικές παραγωγής του που θα μπορούσαν να μειώσουν την επίδραση που έχει στο περιβάλλον.
Τούβλα από… μπάζα.
Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει αρκετές εταιρίες να αναπτύσσουν ενδιαφέροντες εναλλακτικούς τρόπους παραγωγής τούβλων. Η αμερικάνικη bioMASON, για παράδειγμα, αναφέρει ότι χρησιμοποιεί “μικροοργανισμούς που παράγουν τσιμέντο”, ενώ μία σκωτσέζικη startup προσπαθεί να αξιοποιήσει τη δύναμη της ανακύκλωσης για την παραγωγή τούβλων.
Μία έρευνα που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο Heriot-Watt του Εδιμβούργου οδήγησε στην παραγωγή το K-Briq της Kenoteq – ένα τούβλο που δεν ψήνεται και παράγεται από 90% μπάζα κατασκευών και κατεδαφίσεων. Αυτήν τη στιγμή, το K-Briq κατασκευάζεται στην εταιρία διαχείρισης αποβλήτων, Hamilton Waste & Recycling.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Πανεπιστήμιο Heriot-Watt, το K-Briq εκπέμπει μόλις το 1/10 του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπει ένα συμβατικό τούβλο και χρησιμοποιεί λιγότερο από το 1/10 της ενέργειας κατά την παραγωγή του.
“Χρησιμοποιούμε τα αδρανή απόβλητα – αυτό σημαίνει ότι δεν πρόκειται να αλλάξει με τον καιρό,” δήλωσε στο CNBC η τεχνική διευθύντρια της Kenoteq, Gabriela Medero.
“Πρέπει να αλλάξουμε”
Η κ. Medero επεσήμανε ότι το υλικό που χρησιμοποιείται για το K-Briq μπορεί να είναι αποτέλεσμα μίξης πολλών διαφορετικών μπαζών, όπως χαλίκια, γυψοσανίδες και τούβλα. Μιλώντας για την ανάγκη εύρεσης πιο βιώσιμων λύσεων και χρήσης διαφορετικών υλικών και διαδικασιών στα επόμενα χρόνια, η κ. Medero εξήγησε ότι αυτή η αλλαγή ήταν “ο μόνος τρόπος να πάμε μπροστά. Ο τρόπος που ενεργούμε στον κατασκευαστικό τομέα δεν είναι βιώσιμος μακροπρόθεσμα.”
“Λίγο η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, λίγο οι τεράστιες ποσότητες αποβλήτων και εκπομπών διοξειδίων του άνθρακα… Πρέπει να αλλάξουμε.”
