Νέο θεσμικό πλαίσιο για το «βουνό» των 230 δισ. ευρώ ιδιωτικού χρέους

Την οριστική αντιμετώπιση του βραχνά του τεράστιου ιδιωτικού χρέους που έχει σχηματιστεί την τελευταία δεκαετία φιλοδοξεί να πετύχει η κυβέρνηση μέσω του νέου πλαισίου για τη ρύθμιση οφειλών, φυσικών και νομικών προσώπων.

Στελέχη της κυβέρνησης χαρακτηρίζουν το προωθούμενο θεσμικό πλαίσιο ως «μείζων μεταρρυθμιστική παρέμβαση» που θα βάλει τέλος στο καρκίνωμα του υπερδανεισμού του ιδιωτικού τομέα, ένα πρόβλημα που δεν αντιμετωπίζεται εδώ και χρόνια και που δημιουργεί ασφυξία στην οικονομία.

Συνολικά επιχειρήσεις και νοικοκυριά χρωστούν περίπου 230 δισ. ευρώ ποσό που υπερβαίνει αισθητά το ΑΕΠ το οποίο στο τέλος του 2019 διαμορφώθηκε στα 187,5 δισ. ευρώ. Η μερίδα του λέοντος των οφειλών είναι προς την εφορία οι οποίες ανέρχονται σε 106 δισ. ευρώ και ακολουθούν οι οφειλές προς τράπεζες, ύψους περίπου 90 δισ. ευρώ, και 35 δισ. ευρώ προς τα ασφαλιστικά ταμεία.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της κυβέρνησης το νέο πλαίσιο θα αντικαταστήσει όλες τις μέχρι τώρα σχετικές παρεμβάσεις όπως ο νόμος Κατσέλη (για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά), ο εξωδικαστικός μηχανισμός, ο πτωχευτικός κώδικας κ.α.

Η δεύτερη ευκαιρία

Με περίπου το ήμισυ των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων να έχουν μεγάλες οφειλές προς εφορία – τράπεζες –  ασφαλιστικά ταμεία είναι προφανές ότι δεν μπορεί να γίνει καμία επανεκκίνηση της οικονομίας. Αντίθετα διαιωνίζεται ένας φαύλος κύκλος, όπου πολλές επιχειρήσεις και νοικοκυριά, προσπαθούν να τα φέρουν βόλτα όπως μπορούν – με τα ψέματα.

Κομβικό σημείο στο νέο πλαίσιο, το οποίο βρίσκεται σε διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης και σύμφωνα με τον σχεδιασμό θα τεθεί σε ισχύ από την 1^η Ιανουαρίου 2021, είναι η δεύτερη ευκαιρία: για πρώτη φορά τόσο τα νοικοκυριά όσο και σε επιχειρηματίες θεσπίζεται η δυνατότητα κήρυξης πτώχευσης και αφού ρευστοποιηθεί το σύνολο της περιουσίας του οφειλέτη θα εξοφλούνται όσες οφειλές καλύπτονται από το ύψος της περιουσίας που θα ρευστοποιηθεί και τα τυχόν υπόλοιπα θα διαγράφονται, δίνοντας την ευκαιρία στον ιδιώτη για ένα νέο ξεκίνημα. Δεν θα είναι ένα εύκολο ξεκίνημα, χωρίς περιουσιακά στοιχεία και με το πιστωτικό ιστορικό να υπάρχει στις τράπεζες, ωστόσο θα είναι εφικτό κάτι που τώρα είναι αδύνατο.

Η κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι με το νέο θεσμικό πλαίσιο το ζήτημα του ιδιωτικού χρέους αντιμετωπίζεται για πρώτη φορά συνολικά ενώ κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι υπάρχει ειδική μέριμνα για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, καθώς, το νέο πλαίσιο προβλέπει τη δημιουργία εξειδικευμένου φορέα που θα αγοράζει τα ακίνητα υπερχρεωμένων και οικονομικά αδύναμων νοικοκυριών και θα το ενοικιάζει στα συγκεκριμένα νοικοκυριά για διάστημα 12 ετών.

Παράλληλα θα προβλέπονται ασφαλιστικές δικλείδες προκειμένου να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται άμεσα οι λεγόμενοι στρατηγικοί κακοπληρωτές, δηλαδή δανειολήπτες που έχουν την οικονομική δυνατότητα αλλά δεν αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους εκμεταλλευόμενοι την αναποτελεσματικότητα του ισχύοντος νομικού πλαισίου.