Όταν η κρίση της πανδημίας χτύπησε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με τη μεγάλη ορμή του πρώτου lockdown, δεν είναι μυστικό ότι, στην πλειονότητά τους, ήταν τεχνολογικά καθυστερημένες. Φαίνεται, όμως, ότι πολλές ελληνικές ΜμΕ βρίσκουν τη δύναμη και την ευελιξία για να αντιδράσουν εποικοδομητικά στις νέες προκλήσεις και στρέφονται με πρωτόγνωρη ταχύτητα σε ενέργειες ψηφιακού μετασχηματισμού και υιοθέτησης του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Όπως προκύπτει από την έρευνα συγκυρίας της Εθνικής Τράπεζας για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μέσα στην κρίση που προκάλεσαν τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία, οι ΜμΕ δεν απάντησαν μόνο με τα γνωστά από το παρελθόν μέτρα έκτακτης ανάγκης για να βελτιώσουν την οικονομική θέση τους, όπως είναι οι απολύσεις υπαλλήλων, η γενικότερη συμπίεση λειτουργικού κόστους, η αναζήτηση νέων πελατών, ή καθυστέρηση πληρωμών σε προμηθευτές για την απελευθέρση ρευστότητας.
Τα μέτρα που έλαβαν σε μεγαλύτερο βαθμό οι ΜμΕ, σύμφωνα με την έκθεση, έχουν ως κεντρικό άξονα την τεχνολογική αναβάθμιση. Ειδικότερα,
- Οι επιχειρήσεις προχώρησαν σε μία σειρά από ενέργειες προκειμένου να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα και να βελτιώσουν την αντοχή τους. Συγκεκριμένα, η πλειοψηφία των ΜμΕ (68%) προχώρησε σε διαρθρωτικές αλλαγές, ενώ το 62% των ΜμΕ επέλεξε την ψηφιακή αναβάθμιση, με ένα επιπλέον 10%-11% να ετοιμάζουν αντίστοιχες δράσεις στο μέλλον.
Οι ενέργειες των επιχειρήσεων μπροστά στην κρίση της πανδημίας
- Εμβαθύνοντας στο ενδιαφέρον των ΜμΕ για ψηφιακές αλλαγές, (είτε πραγματοποιηθείσες είτε σχεδιαζόμενες), το 57% των ΜμΕ δείχνει ενδιαφέρον για γενική ψηφιακή αναβάθμιση, ενώ 46% του τομέα στρέφεται σε τηλεργασία (με 17% να έχει προχωρήσει σε επένδυση σχετικών υποδομών κατά το τελευταίο εξάμηνο) και το 33% στο ηλεκτρονικό εμπόριο (εκ των οποίων το 11% σχεδιάζει σχετικές υποδομές για το άμεσο μέλλον).
- Το ηλεκτρονικό εμπόριο: Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η στροφή των ΜμΕ στο ηλεκτρονικό εμπόριο –κυρίως όσον αφορά την πρόθεση μελλοντικής επέκτασης. Έτσι, μετά από τη σχετικά σταθερή διείσδυση των ηλεκτρονικών πωλήσεων την τελευταία πενταετία, η πανδημία και οι ειδικές ανάγκες που δημιούργησε (λόγω περιορισμών στις φυσικές μετακινήσεις) αύξησε ήδη τη διείσδυση στο 22% ενώ σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα υπάρχει πρόθεση να φτάσει το 33% των ΜμΕ. Τα ποσοστά είναι υψηλότερα για τον κλάδο του εμπορίου, που διενεργεί και τον κύριο όγκο ηλεκτρονικών πωλήσεων, με τα αντίστοιχα ποσοστά διείσδυσης από 22% την προηγούμενη πενταετία, βρίσκονται ήδη στο 25% το 2020, με μεσοπρόθεσμη τάση να φτάσουν το 42% του τομέα.
Διείσδυση ηλεκτρονικού εμπορίου στις ΜμΕ
Η κρίση ως επιταχυντής του ψηφιακού μετασχηματισμού
Πέραν των ΜμΕ, όμως, φαίνεται ότι συνολικά για τον ελληνικό επιχειρηματικό τομέα η κρίση της πανδημίας λειτουργεί ως επιταχυντής της ψηφιοποίησης. Σχεδόν στο σύνολο τους (ποσοστό 93,8%) οι εγχώριες εταιρείες απαντούν ότι η κρίση του επιτάχυνε τις διαδικασίες του ψηφιακού μετασχηματισμού της λειτουργίας τους, όπως τονίζει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας.
Επίσης σχεδόν στο σύνολο τους (90,2%) οι ελληνικές εταιρείες δηλώνουν ότι είτε έχουν ήδη ανταποκριθεί, είτε σκοπεύουν να ενεργοποιήσουν άμεσα έναν οδικό χάρτη ψηφιακού μετασχηματισμού. Μάλιστα, περιλαμβάνουν σε σχετικά projects ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού τους: πάνω από το 74% συμμετέχει full time ή αφιερώνει σημαντικό κομμάτι του χρόνου του.
Όπως διαπιστώνει το ετήσιο report του Found.ation και του EIT Digital, για μια ακόμη χρονιά, η εκπαίδευση και κατάρτιση του προσωπικού σε hard και soft skills αναδεικνύεται ως η πιο αποτελεσματική πρακτική για την εφαρμογή οπουδήποτε σχεδίου ψηφιακού μετασχηματισμού.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο, που εντοπίζει το Digital Transformation in Greece 2020-2021 report, είναι ότι, παρ’ όλο που, πριν από την πανδημία 7 στις 10 ελληνικές επιχειρήσεις είχαν μόλις το 25% του εργατικού τους δυναμικού σε remote work, μετά από την έξαρση του Covid-19, 6 στις 10 επιχειρήσεις έχουν πάνω από το 50% του δυναμικού τους να εργάζεται από απόσταση.
Η εργασία από απόσταση ήρθε για να μείνει και αυτό πιστεύει και το 81,7% των ερωτηθέντων. Ωστόσο, η εικόνα είναι λίγο διαφορετική, όταν αναφερόμαστε στην ετοιμότητα των επιχειρήσεων, καθώς μόλις 14,8% των εταιρειών απάντησε ότι ήταν σε θέση να προχωρήσει σε αυτήν την αλλαγή άμεσα. Ποσοστό 48,4% απάντησε πως ήταν αρκετά έτοιμοι να το κάνουν.
«Φέτος μάθαμε ότι ο μετασχηματισμός δεν είναι όσο αδύνατος, παρακινδυνευμένος ή δύσκολος φανταζόμασταν. Πρέπει να κάνουμε πράξη τα όσα μάθαμε, να καταλάβουμε ότι η τεχνολογία είναι το μέσο για να προχωρήσουμε μπροστά και να νικήσουμε την αβεβαιότητα. Είναι απαραίτητος ο χρηστοκεντρικός σχεδιασμός και η ανάλυση συμπεριφορικών δεδομένων, αλλά και η αναδόμηση των οργανισμών», αναφέρεται στον πρόλογο που υπογράφει ο Φίλιππος Ζακόπουλος, Managing Partner του Found.ation.
businessdaily.gr
