Οι μεγάλες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Κίνας και άλλων χωρών της G20, έχουν ήδη δηλώσει τη στήριξή τους για τη νέα κατανομή αξίας 650 δισεκατομμυρίων δολαρίων του αποθεματικού περιουσιακού στοιχείου του ΔΝΤ, τα Ειδικά Τραβηχτικά Δικαιώματα (SDRs), για να διασφαλιστεί ότι οι κυβερνήσεις στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος έχουν τα μέσα για την καταπολέμηση της πανδημίας και για να ξεκινήσουν την πορεία για την ανάκαμψη οδηγούμενη από τις επενδύσεις. Με ηγεσία, τόλμη και δημιουργικότητα, αυτή η παγκόσμια οικονομική συνεργασία μπορεί να βοηθήσει στον τερματισμό της πανδημίας.
Κλειδί η μαζική ανοσοποίηση
Η μαζική ανοσοποίηση είναι το κλειδί. Λιγότερο από έναν χρόνο μετά τον SARS-CoV-2, ο ιός που προκαλεί την Covid-19, πρώτα εντοπίσθηκε και αντιμετωπίσθηκε και η χρηματοοικονομική υποστήριξη από τις κυβερνήσεις -συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας, της Ρωσίας, της Κίνας και της Ινδίας- επέτρεψε σε πολλές εταιρείες να αναπτύξουν ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια.
Οι πλούσιες χώρες που διαπραγματεύτηκαν άμεσα ευνοϊκές συμφωνίες με τους κατασκευαστές των εμβολίων έχουν λάβει τις περισσότερες από τις δόσεις μέχρι στιγμής. Όμως, η εξάλειψη της πανδημίας απαιτεί από όλες τις χώρες να επιτύχουν μια ολοκληρωμένη κάλυψη των εμβολίων το συντομότερο δυνατό. Στην πράξη, ο στόχος δεν πρέπει να είναι αργότερα από το τέλος του 2022. Μια τέτοια πρωτοφανής παγκόσμια δέσμευση απαιτεί ισχυρή συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδοτικής στήριξης. Ωστόσο, ο επείγων χαρακτήρας πρέπει να είναι σαφής σε όλους. Εφόσον ο Covid-19 επιμένει στα υψηλά ποσοστά μετάδοσης οπουδήποτε στον κόσμο, η πανδημία θα συνεχίσει να διαταράσσει την παγκόσμια παραγωγή, το εμπόριο και τα ταξίδια, και θα προκαλέσει επίσης ιογενείς μεταλλάξεις που απειλούν να υπονομεύσουν την προηγουμένως αποκτηθείσα ανοσία από τις προηγούμενες λοιμώξεις και τους εμβολιασμούς. Ακόμα χειρότερα, στην τρέχουσα πορεία, ο Covid-19 θα μπορούσε να καταστεί ενδημικός σε πολλές περιοχές του κόσμου, επιφέροντας υψηλό κόστος στην υγεία και την οικονομία για τα επόμενα χρόνια. Όπως τόνισε η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν αυτήν την εβδομάδα, όλες οι χώρες μοιράζονται το έντονο συμφέρον για τον τερματισμό της πανδημίας παντού.
Το εργαλείο Access to COVID-19
Οι κυβερνήσεις του κόσμου καθιέρωσαν το εργαλείο Access to COVID-19 Tools Accelerator (ACT-A), το οποίο περιλαμβάνει τη διευκόλυνση COVID-19 Vaccine Global Access (COVAX) -τον πυλώνα των εμβολίων του ACT-A-, για να διασφαλισθεί ο καθολικός έλεγχος του SARS-CoV-2. Ωστόσο, ενώ το ACT-A και το COVAX έχουν καθιερώσει παγκόσμια σχέδια για τα εμβόλια, τις εξετάσεις και τις θεραπείες, τα σχέδια πρέπει επειγόντως να ενισχυθούν για δύο στενά συνδεδεμένους λόγους.
Πρώτον, ο επιχειρησιακός στόχος που χρησιμοποιείται επί του παρόντος από το COVAX -τουλάχιστον το 27% του πληθυσμού όλων των επιλέξιμων χωρών να έχει εμβολιασθεί έως το τέλος του τρέχοντος έτους- πρέπει να αλλάξει με τον εμβολιασμό όλων των ενηλίκων έως το τέλος του 2022. Αυτό είναι απαραίτητο για τον τερματισμό της πανδημίας και για να μειώσει τις πιθανότητες νέων μεταλλάξεων.
Δεύτερον, απαιτείται επειγόντως προγραμματισμός μέχρι το τέλος του 2022, δεδομένου του χρόνου που απαιτείται για την κλιμάκωση της αλυσίδας παραγωγής και του εφοδιασμού των εμβολίων και άλλων σημαντικών προϊόντων. Ωστόσο, τα ACT-A και COVAX στερούνται επαρκών χρηματοδοτήσεων ακόμη και για το 2021: τα 11 δισ. δολάρια που έχουν διαθέσει οι κυβερνήσεις μέχρι σήμερα αφήνουν ένα χρηματοδοτικό κενό 22 δισ. δολαρίων για αυτό το έτος – ένα έλλειμμα που μέχρι στιγμής καθυστέρησε τον απαραίτητο προγραμματισμό μέχρι το τέλος του 2022.
Εν τω μεταξύ, η τρέχουσα έλλειψη των εμβολίων αναγκάζει τις χώρες να καταβάλουν προσπάθειες για να εξασφαλίσουν εμβόλια, συμπεριλαμβανομένης της καταβολής υψηλότερων τιμών. Κάτι που υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να διασφαλισθεί ότι όλες οι χώρες, συμπεριλαμβανομένων των φτωχότερων, μπορούν να επιτύχουν την ολοκληρωμένη κάλυψη των εμβολίων με δίκαιο και έγκαιρο τρόπο.
Πρόσθετα κονδύλια για τα εμβόλια
Τα πρόσθετα ποσά που απαιτούνται για την εξασφάλιση της καθολικής κάλυψης των εμβολίων έως το τέλος του 2022 και άλλων προμηθειών για τον Covid-19, είναι μέτρια – ίσως 50 δισ. δολάρια για το ACT-A. Αυτό είναι ένα αμελητέο ποσό σε σχέση με τα τεράστια παγκόσμια οφέλη του τερματισμού της πανδημίας και των μαζικών δαπανών που σχετίζονται με την πανδημία από τις κυβερνήσεις των χωρών με υψηλό εισόδημα σε όλο τον κόσμο. Μόνο η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει διαθέσει περί τα 5 τρισ. δολαρίων σε δαπάνες έκτακτης ανάγκης από τον Μάρτιο του 2020 έως τον Μάρτιο του 2021. Για να κάνει τη δουλειά του, το ACT-A (συμπεριλαμβανομένου του COVAX) χρειάζεται χρηματοδότηση για την κάλυψη των αναγκών εμβολίων έως το 2022. Δεδομένου ότι η αύξηση της παραγωγής εμβολίων (και ορισμένων άλλων προϊόντων) απαιτεί χρόνο παράδοσης 6 με 12 μήνες, τα 50 δισ. δολάρια θα πρέπει να εξασφαλισθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες, ούτως ώστε τα ACT-A και COVAX να μπορούν να κατευθυνθούν στους κατασκευαστές για να διασφαλίσουν τα απαραίτητα εφόδια. Η κατανομή των νέων SDRs από το ΔΝΤ προσφέρει μια μοναδική -και ίσως τη μοναδική- ευκαιρία να εξασφαλισθεί αυτή τη χρηματοδότηση.
Η έκδοση των νέων SDRs
Όταν εκδοθούν τα νέα SDRs, περίπου 20 δισ. δολάρια νέων αποθεματικών θα μεταφερθούν απευθείας στις φτωχότερες χώρες. Επιπλέον, περίπου 100 δισ. δολάρια ή περισσότερα που διατίθενται στις πλούσιες χώρες θα ανακυκλωθούν στο ΔΝΤ για να χρησιμοποιηθούν για μακροπρόθεσμα δάνεια με χαμηλό επιτόκιο. Η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα συνεργάζεται στενά και δημιουργικά με τις κυβερνήσεις της G20 για να σχεδιάσει αυτή την προσπάθεια, μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση. Μια εξαιρετική ιδέα είναι να χρησιμοποιηθούν τα SDRs για να ενισχυθεί η μείωση της φτώχειας και το Poverty Reduction and Growth Trust (PRGT), το παράθυρο χρηματοδότησης του Ταμείου για τις φτωχές χώρες.
Η προηγούμενη εμπειρία
Υπάρχει ένα σημαντικό προηγούμενο εδώ. Το 2015, το ΔΝΤ δημιούργησε το Ταμείο Catastrophe and Containment Relief για να βοηθήσει στην παροχή έκτακτης χρηματοδότησης για τον έλεγχο του Έμπολα στη Γουινέα, τη Λιβερία και τη Σιέρρα Λεόνε.
Αυτή τη φορά, η χρηματοδότηση PRGT θα μπορούσε να εξαρτηθεί από τη χρήση της για τις συμβάσεις των ACT-A και COVAX και για άλλα μέτρα ελέγχου για την πανδημία τα οποία η κυβέρνηση που έχει δανεισθεί από το ΔΝΤ θα τα τεκμηριώνει στο Ταμείο (όπως οι επιστροφές για τα εμβόλια που έχουν σύμβαση από ένα κράτος μέλος εκτός COVAX).
Το ACT-A προετοιμάζει τώρα εκτιμήσεις για τη χρηματοδότηση που χρειάζονται 92 χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος στον κόσμο που είναι επιλέξιμες για τη στήριξη COVAX στα εμβόλια, τα τεστ, τις θεραπευτικές και άλλες προμήθειες έως το τέλος του 2022. Με βάση τις εκτιμώμενες ανάγκες χρηματοδότησης, το χρηματοδοτικό σχέδιο ACT-A μπορεί να καταρτιστεί για κάθε χώρα, και να υποστηρίζεται από τα SDRs και τα διευρυμένα κονδύλια PRGT.
Οι ανάγκες του ισοζυγίου πληρωμών για τον Covid-19
Τις επόμενες εβδομάδες, θα πρέπει να εμφανισθεί ένα ορθολογικό σχέδιο για τη χρηματοδότηση των αναγκών του ισοζυγίου πληρωμών για τον Covid-19 όλων των χωρών έως το τέλος του 2022. Το ΔΝΤ δημιουργήθηκε για να χειριστεί μια τέτοια κατάσταση έκτακτης ανάγκης στο ισοζύγιο πληρωμών. Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση του ΔΝΤ θα προστατεύσει την ευημερία και τη μακροοικονομική σταθερότητα των μεμονωμένων χωρών και του κόσμου στο σύνολό του. Πρέπει να αδράξουμε αυτήν την κρίσιμη ευκαιρία, ούτως ώστε τα Ηνωμένα Έθνη, το ΔΝΤ και οι βασικές κυβερνήσεις -συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ρωσίας, της Ε.Ε., της Ιαπωνίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και άλλων- να συνεργαστούν αποτελεσματικά για χάρη της ανθρωπότητας.
Τζέφρι Ντ. Σακς καθηγητής και διευθυντής του Κέντρου Βιώσιμης Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο Columbia και πρόεδρος του Δικτύου Λύσεων για την Αειφόρο Ανάπτυξη του ΟΗΕ.
Copyright: Project Syndicate, 2021 www.project-syndicate.org