Οι χορηγίες για τις φανέλες των ομάδων αποτελούν έναν ιδιαίτερα κρίσιμο τομέα για τα έσοδα και τη γενικότερη διαμόρφωση των οικονομικών μεγεθών της σύγχρονης ποδοσφαιρικής «βιομηχανίας», που κατάφερε -είναι αλήθεια- να πετύχει ένα δυναμικό… επιχειρηματικό restart μετά το πέρας της πανδημίας.
Βέβαια, ακόμα και κατά την διάρκεια των lockdown υπήρχαν ενεργές σημαντικές συμφωνίες, οι οποίες σήκωσαν μεγάλο βάρος για την «εκτός γηπέδων» επιβίωση πολλών συλλόγων στην Ευρώπη, όταν οι συνολικές απώλειες -ύψους αρκετών δισ. ευρώ- έφταναν σε επίπεδα ρεκόρ και έστελναν κάποιους από αυτούς στο χείλος του γκρεμού.
Τώρα η κατάσταση έχει αλλάξει και τουλάχιστον 5 νέα «χρυσά» deals έχουν καταγραφεί στο ενεργητικό των εμπορικών διευθύνσεων κορυφαίων ποδοσφαιρικών «μαγαζιών» από τα 5 μεγαλύτερα πρωταθλήματα της ηπείρου με εκκίνηση μέσα στο 2023, με πρωταγωνίστρια την Premier League στην Αγγλία, ενώ πολύ αποδοτικό αποδείχθηκε και το 2022 για Ισπανούς, Γάλλους και Γερμανούς.
Οι ομάδες παίζουν σε δυο ταμπλό, σε σχέση με τις χορηγίες για τις φανέλες των παικτών τους, αφού υπογράφουν πολυετή συμβόλαια τόσο με τους βασικούς τους σπόνσορες όσο και με τους παρόχους αθλητικού υλικού. Με επιχειρήσεις- «κολοσσούς» δηλαδή από διάφορους κλάδους της αγοράς στην πρώτη περίπτωση και στην δεύτερη με τους ισχυρούς της αθλητικής ένδυσης.
Από τα επικαιροποιημένα οικονομικά στοιχεία προκύπτει ένα «διπλό Top-10», από 20 deals τα οποία αποφέρουν στα ταμεία τους αντίστοιχα ποσά 589 εκατ. ευρώ (κεντρικές χορηγίες) και 795,8 εκατ. ευρώ (πάροχος αθλητικού υλικού) σε ετήσια βάση, ή αθροιστικά 1,384 δισ. ευρώ.
Αν δε, υπολογισθεί η συνολική αξία σε όλη την διάρκεια των 20 (10+10) αυτών συμβολαίων, οι διπλές χορηγίες θα «φέρουν» από την αρχή ως την λήξη τους ένα ιλιγγιώδες ποσό που ξεπερνά τα 10 δισ. ευρώ (σ.σ. με άθροισμα καταβολής άνω των 2,5 δισ. ευρώ από τους βασικούς σπόνσορες και πάνω από 7,5 δισ. ευρώ από τις συνεργασίες με τους παρόχους αθλητικού υλικού, με την τελευταία από αυτές να διαρκεί σε βάθος χρόνου έως το 2035).
Αυτό είναι το καθαρό κέρδος μόνο από τις φανέλες ή από όπου αλλού προβλέπεται η προβολή του logo της εταιρείας χορηγού, π.χ. σε διαφημιστικές πινακίδες (χωρίς να υπολογίζονται τα έσοδα από εισιτήρια, τηλεόραση/media, bonus, πωλήσεις μπουτίκ κ.ά.) και μάλιστα για πολύ… λιγότερες από 20 ομάδες, καθώς οι περισσότερες έχουν παρουσία και στις δυο λίστες.
Τον ρόλο ενός μεγάλου και διαχρονικού πλέον «αιμοδότη» για το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο έχουν κατοχυρώσει οι Άραβες (με τις χορηγίες των Qatar Airways, Emirates, Etihad), άλλα και οι Γερμανοί και Αμερικάνοι με τις Adidas και Nike.
Συμβόλαια 1+ δισ. ευρώ
Το σίγουρο είναι ότι η σεζόν 2023-2024 ξεκινά με γεμάτα ταμεία για τους μεγάλους των γηπέδων: 5 από τα συμβόλαια με παρόχους αθλητικού υλικού είναι 10ετή ή 15ετή και ενδιάμεσα ένα 13ετές, με συνολική αξία η οποία αγγίζει ή υπερβαίνει το «φράγμα» του 1 δισ. ευρώ για το καθένα από αυτά!
Επιπλέον, σε κάποια από αυτά δεν έχουν συνυπολογιστεί ενδεχόμενα bonus ή προβλεπόμενα ποσοστά από πωλήσεις ειδών σε καταστήματα/μπουτίκ των ομάδων, ούτε ίσως συμφωνίες για σιωπηρή παράταση των συμβολαίων, όπως συμβαίνει με την Μπαρτσελόνα και τη Nike. Ξένα media είχαν αναφέρει ότι οι Καταλανοί υπέγραψαν για πάγιες απολαβές 105 εκατ. ευρώ τον χρόνο, με προοπτική να φτάσουν έως τα 155 εκατ. ευρώ και οι ίδιες πληροφορίες έδιναν μια προσθήκη +2 ετών στην συμφωνία. Με λίγα λόγια, τα «πακέτα» μπορεί να είναι μεγαλύτερα για μερικές ομάδες…
Στο «παιχνίδι» έχουν εισέλθει πάντως και Βρετανοί, Σουηδοί κ.λπ., προσδοκώντας ποικιλόμορφα και μακροπρόθεσμα οφέλη για τις επιχειρήσεις τους από την συμπόρευσή τους με ομάδες που ακολουθούνται από δεκάδες εκατομμύρια φιλάθλων παγκοσμίως και την προβολή τους μέσα από το ποδόσφαιρο.
Αεροπορικές εταιρείες, τεχνολογικοί (TeamViewer) και τηλεπικοινωνιακοί όμιλοι (T-Mobile/ Deutsche Telekom), «παίκτες» από τον τραπεζικό (Standard Chartered) και τον ασφαλιστικό (ΑΙΑ) κλάδο, την αυτοκινητοβιομηχανία και την μουσική βιομηχανία συμπληρώνουν το «παζλ» των χορηγών για τους μεγάλους των γηπέδων, όπως προκύπτει από τους παρακείμενους πίνακες (Πηγή:Football Benchmark).
Οι Γερμανοί της Γιουνάιτεντ
Ως προς το timing των εξελίξεων: Το πιο πρόσφατο «μπαμ» έκανε η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, υπογράφοντας το νέο της mega deal (με αντίτιμο ρεκόρ για την Premier League) με την γερμανική Adidas, αξίας άνω του 1 δισ. ευρώ, ή 106 εκατ. ευρώ ανά σεζόν για την δεκαετία από το 2025 έως το 2035 και «δίπλα» της χρονικά η συμπατριώτισσά της η Άρσεναλ, πάλι με την Adidas, με μια μικρότερη συμφωνία 87,9 εκατ. ευρώ για κάθε χρόνο, η οποία ενεργοποιείται από το 2024 έως το 2030.
Οι «κανονιέρηδες» του Λονδίνου ανανέωσαν, επίσης, πριν από λίγο καιρό και την συμφωνία τους με την αεροπορική Emirates έναντι ποσού 58,4 εκατ. ευρώ για κάθε αγωνιστική περίοδο, από φέτος έως το 2028.
Για τους δε «μπέμπηδες» του Μάντσεστερ τρέχει παράλληλα η χορηγία με τον «γίγαντα» της τεχνολογίας, την γερμανική εισηγμένη TeamViewer, με ετήσια αποζημίωση 55,1 εκατ. ευρώ (2021-2026).
Με μια δεύτερη ματιά, φαίνεται ότι η Γιουνάιτεντ τα πηγαίνει πολύ καλά με τους Γερμανούς, που την στηρίζουν οικονομικά σε μια δύσκολη εποχή. Διότι αφενός η ιστορική αγγλική ομάδα παραμένει μακριά από τους τίτλους στο Champions League και την Premier League, αφετέρου βρίσκεται σε διαδικασία πώλησης από τον Νοέμβριο, αλλά ως brand δεν χάνει ποτέ την εμπορική δύναμή της και αυτός θεωρείται ένας σοβαρός λόγος για να ξανασκεφτούν (;) το πωλητήριο που έβαλαν οι Αμερικανοί ιδιοκτήτες της, της οικογένειας των δισεκατομμυριούχων Γκλέιζερς.
Εν ολίγοις, η μεν Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ θα εισπράττει προσεχώς το μυθικό ποσό των 161,1 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο για την φανέλα της (από χορηγό και πάροχο αθλητικού υλικού), η δε Άρσεναλ με τις δικές της νέες συμφωνίες θα εκτινάξει τα έσοδα της στα 146,3 εκατ. ευρώ.
Στα 10+10 μεγαλύτερα deals για τις ομάδες που προέρχονται από τις 5 μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές λίγκες της Ευρώπης (τους «Big 5»), από Αγγλία, Ισπανία, Γερμανία, Ιταλία και Γαλλία, προστέθηκε το 2023 η έναρξη αυτών με τις Etihad, Standard Chartered για τις Μάντσεστερ Σίτι και Λίβερπουλ, με ποσά 66,5 εκατ. ευρώ και 58,6 εκατ. ευρώ (στην κατηγορία main shirt sponsors).
Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις π.χ. Άρσεναλ/ Emirates, Μπαρτσελόνα/Spotify έχουν συναφθεί γενναιόδωρες χορηγίες οι οποίες αφορούν και τα δικαιώματα της ονομασίας εμβληματικών ποδοσφαιρικών σταδίων, με ότι αυτό σημαίνει και σε οικονομικό επίπεδο.
Ωστόσο, εκτός από τα μεγάλα deals, το 2023 καταγράφηκαν και πολλά «δεύτερης ταχύτητας», με αυτά που ξεχωρίζουν και δεν συμπεριλαμβάνονται στο Top-10 να είναι της Ατλέτικο Μαδρίτης με την Riyadh Air (40 εκατ. ευρώ έως το 2027) και της Νιούκαστλ του πρίγκιπα Σαλμάν με την Sela (29,3 εκατ. ευρώ έως το 2025) μέσα στο καλοκαίρι και τα δυο –με χορηγούς αμφότερους από την Σαουδική Αραβία-, συν πολλά άλλα μικρότερα.
Για την ιστορία: H Sela αντικαταθιστά την κινεζική εταιρεία τυχερών παιχνιδιών Fun88 στο μπροστινό μέρος της φανέλας της Νιούκαστλ και ανήκει στο κρατικό ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων (PIF) της χώρας της, το οποίο κατέχει επίσης το 80% των μετοχών της αγγλικής ομάδας. Συνεπώς, η συμφωνία υπόκειται σε ελέγχους και απαιτούνται εγκρίσεις.
«Πρωταθλήτριες» Ρεάλ- Μπαρτσελόνα
Οι πιο «βαριές φανέλες» και σε θέμα εσόδων είναι αυτές των δυο ισπανικών «θηρίων», της Ρεάλ Μαδρίτης και της Μπαρτσελόνα, που αποφέρουν ετησίως 190 εκατ. ευρώ και 175 εκατ. ευρώ, στους δυο συλλόγους της La Liga αν προστεθούν οι δυο χορηγίες τους, για το κεντρικό logo το οποίο «φιλοξενούν» (Emirates και Spotify), αλλά και την παροχή αθλητικού υλικού) από τους κατασκευαστές του (Adidas και Nike).
Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, όπως προαναφέρθηκε, «σκαρφαλώνει» στα 161,1 εκατ. ευρώ και έπονται η Παρί Σεντ Ζερμέν (148,5 εκατ. ευρώ), η Άρσεναλ (146,3 εκατ. ευρώ), ή Μάντσεστερ Σίτι (142,7 εκατ. ευρώ) κ.ά., όπως προκύπτει από τον επικαιροποιημένο «χάρτη» των χορηγιών, μετά και από τα φετινά, νέα deals.
Ο όρος-«παγίδα»
Δεν λείπουν πάντως και οι όροι – «παγίδες», με δεδομένο ότι οι εταιρείες που μοιράζουν τόσα δισ. στο ποδόσφαιρο προσπαθούν να διαφυλάξουν ταυτόχρονα τα συμφέροντά τους.
Η τελευταία ετήσια έκθεση της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ αποκάλυψε ότι η προηγούμενη συμφωνία της με την Adidas περιελάμβανε μια παράμετρο που βασίζεται στην απόδοση της ομάδας, με μέρος των πληρωμών προς αυτήν να συνδέεται με τη συμμετοχή της στο UEFA Champions League. Έτσι ώστε εάν σε δύο διαδοχικές σεζόν δεν παίξει στην διοργάνωση να μειωθούν οι απολαβές της κατά 30%. Σύμφωνα με νεότερα δημοσιεύματα, αυτή η ρήτρα εκτιμάται ότι διατηρήθηκε σε ισχύ και στo νέo deal.
Στην Adidas η μερίδα του λέοντος
Η μερίδα του λέοντος στις χορηγίες αθλητικού υλικού φαίνεται να ανήκει στην Adidas ως προς την παρουσία της στα πρωταθλήματα των «Big 5» της Ευρώπης.
Οι Γερμανοί εμφανίζονται με 15 ομάδες στο χαρτοφυλάκιο τους και συμφωνίες συνολικού ύψους 426,9 εκατ. ευρώ ετησίως, με τη Nike να έρχεται δεύτερη με 14 ομάδες και 393,4 εκατ. ευρώ.
Τρίτη η Puma (179,3 εκατ. ευρώ/ 12) και πολύ πιο πίσω οι Umbro (14,3 εκατ. ευρώ/ 8), Castore (25,2 εκατ. ευρώ/ 7), Joma (15,5 εκατ. ευρώ/ 7), Macron (9,1 εκατ. ευρώ/ 6), Hummel (21,2 εκατ. ευρώ/ 5), Kappa (10,2 εκατ. ευρώ/ 5), Mizuno (7,1 εκατ. ευρώ/ 3).
