Πάνω από 150.000 ακίνητα που παραμένουν κλειστά στον αστικό ιστό της χώρας, δηλαδή σε περιοχές που μπορούν εύκολα να αξιοποιηθούν, και συνολικά 900.000 κλειστά σπίτια σε όλη την Ελλάδα, δηλαδή σε πεδινές, ορεινές και νησιωτικές περιοχές, περιμένουν κίνητρα ενίσχυσης για να ανακαινιστούν, ίσως και να βγουν στην αγορά για να λύσουν το πρόβλημα της στέγασης, της έλλειψης προσφοράς και να ρίξουν κάπως τις τιμές στην κτηματαγορά.
Τα κίνητρα αυτά έρχονται σύντομα, είναι πολλών ταχυτήτων και καλύπτουν όλες τις περιπτώσεις ακινήτων, αλλά και τα σχέδια αξιοποίησής τους.
Είτε πρόκειται για ιδιοκατοίκηση είτε για ενοικίαση, υπάρχουν προγράμματα που μπορούν να καλύψουν σημαντικό μέρος του κόστους που θα κληθεί να επωμιστεί ο ιδιοκτήτης για την ανακαίνιση με στόχο να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του ή ακόμα και για να προσελκύσει το ενδιαφέρον υποψήφιων ενοικιαστών.
Για την ώρα αυτό που τρέχει είναι η έκπτωση από τον φόρο εισοδήματος των δαπανών για την ενεργειακή και λειτουργική αναβάθμιση ακινήτων. Καλύπτει μέχρι και 16.000 ευρώ έξοδα εργασίας, προσφέροντας έκπτωση φόρου έως 40% σε βάθος τετραετίας (δηλαδή για τέσσερις φορολογικές δηλώσεις).
Για τα ακίνητα που προορίζονται για ενοικίαση και είναι σήμερα κλειστά, οι ιδιοκτήτες τους θα πρέπει να περιμένουν μέχρι το τέλος του ερχόμενου Δεκεμβρίου όπου θα δημοσιευτεί η πρόσκληση για το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» που επιδοτεί επίσης το 40% για δαπάνες έως 10.000 ευρώ για την αναβάθμιση κλειστών ακινήτων, που θα δοθούν όμως για μίσθωση πρώτης κατοικίας.
Τα δύο αυτά προγράμματα θα τρέξουν και το 2024, με μία σημαντική διαφορά. Τα φορολογικά κίνητρα για τις ανακαινίσεις ακινήτων -ανεξάρτητα από τη χρήση τους- αλλάζουν και μονιμοποιούνται με το φορολογικό νομοσχέδιο που περιλαμβάνει τις διατάξεις για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Επειδή όμως η συγκεκριμένη διάταξη για τα φορο-κίνητρα των ανακαινίσεων είναι αρκετά… γενναιόδωρη, φαίνεται πως θα αλλάξει μέχρι να φτάσει στη Βουλή.
Στην τωρινή της μορφή, όπως δηλαδή παρουσιάστηκε στη δημόσια διαβούλευση, προβλέπει έκπτωση φόρου για το 100% στις δαπάνες έως 16.000 ευρώ που αφορούν όλες τις εργασίες και όλα τα υλικά για την ενεργειακή και λειτουργική αναβάθμιση ακινήτων. Αυτή η διάταξη φάνηκε κάπως... ακριβή στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους που ετοιμάζεται να βάλει κόφτες για το 2024. Κόφτες, που έχουν να κάνουν τόσο με το ποσοστό της έκπτωσης φόρου όσο και με τη λίστα των αναγνωρίσιμων δαπανών.
Τα δύο προγράμματα
Ας δούμε όμως αναλυτικότερα όλες τις δυνατότητες ενισχύσεων για ανακαινίσεις ακινήτων που τρέχουν και πρόκειται να συνεχιστούν το 2024:
Ανακαινίσεις για το 2023, ανεξάρτητα από χρήση: Το 40% των εξόδων που θα καταβάλλουν φέτος φορολογούμενοι για τις εργασίες ενεργειακής και λειτουργικής αναβάθμισης των ακινήτων τους θα εκπίπτει από τις οφειλές φόρου εισοδήματος των τεσσάρων ετών που έπονται του έτους καταβολής των δαπανών υπό ορισμένους κανόνες και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Το ανώτατο συνολικό όριο δαπανών που αναγνωρίζεται είναι τα 16.000 ευρώ.
Συνεπώς, το μέγιστο ποσό έκπτωσης διαμορφώνεται συνολικά στα 6.400 ευρώ (40% των 16.000 ευρώ). Συνακόλουθα, το ανώτατο ποσό έκπτωσης φόρου που δικαιούται ο ιδιοκτήτης σε κάθε ένα από τα 4 έτη ισχύος της έκπτωσης φθάνει τα 1.600 ευρώ (το 1/4 των 6.400 ευρώ).
Οι αλλαγές στο φορο-μπόνους των ανακαινίσεων: Σύμφωνα με πληροφορίες, η διάταξη με τις αλλαγές στο μέτρο για τις ανακαινίσεις που έχει ενταχθεί στο φορολογικό νομοσχέδιο θα υποστεί ριζικό λίφτινγκ. Θα αναμορφωθεί δηλαδή με περισσότερους κόφτες και άλλους περιορισμούς.
Το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης για την οποία θα παρέχεται η έκπτωση εξακολουθούν να είναι οι εργασίες των εργολάβων -για τις οποίες δύσκολα εκδίδονται αποδείξεις και ακόμη πιο δύσκολα γίνονται αποδεκτές οι ηλεκτρονικές πληρωμές- και μικρότερο μέρος της δαπάνης που θα εκπίπτει θα αφορά στις αγορές υλικών, δεδομένου ότι γι’ αυτές εκδίδονται πιο εύκολα αποδείξεις και γίνονται πιο εύκολα αποδεκτές οι ηλεκτρονικές πληρωμές.
Επιπλέον, εξετάζεται η έκπτωση να χορηγείται σε ποσοστό μικρότερο του 100% της δαπάνης ή για μικρότερο όριο ποσού ή και για περισσότερα έτη, ώστε από την κατανομή της να προκύπτει μικρότερη μείωση φόρου σε ετήσια βάση.
Ακίνητα προς ενοικίαση: Με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ, το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» φιλοδοξεί να απαντήσει σε μία από τις αιτίες που κρατάνε κλειστά και ξενοίκιαστα χιλιάδες ταλαιπωρημένα ακίνητα. Η πλατφόρμα για το πρόγραμμα θα ανοίξει στο τέλος Δεκεμβρίου και θα μπορούν να συμμετάσχουν ιδιοκτήτες ή επικαρπωτές ακινήτων με χρήση κατοικίας για ένα ακίνητό τους, εφόσον:
α) διαθέτουν την κυριότητα ή την επικαρπία του ακινήτου κατά ποσοστό που υπερβαίνει το 50%,
β) το ακίνητο έχει έκταση έως 100 τ.μ. και βρίσκεται σε οικιστική περιοχή,
γ) έχουν ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο, πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα που δεν υπερβαίνει τις 40.000 ευρώ και διαθέτουν ακίνητη περιουσία της οποίας η συνολική αξία δεν υπερβαίνει το ποσό των 300.000 ευρώ,
δ) το ακίνητο δεν έχει δηλωθεί ως πρώτη κατοικία, δεν έχει δηλωθεί ως μισθωμένο και δηλώνεται ως κενό στο έντυπο Ε2 που συνοδεύει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος των τριών τελευταίων ετών,
ε) οι δικαιούχοι δεν έχουν λάβει επιδότηση για πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας ή ανακαίνισης σε ακίνητο της ιδιοκτησίας τους τα τελευταία πέντε έτη και δεν έχουν ενταχθεί σε προγράμματα επιδοτούμενης ενεργειακής εξοικονόμησης για οποιοδήποτε ακίνητό τους.
Ολοι όσοι ενταχθούν στο πρόγραμμα θα επιδοτηθούν για την πραγματοποίηση δαπανών επισκευής και ανακαίνισης επί του ακινήτου τους ύψους μέχρι 10.000 ευρώ, που περιλαμβάνουν τα απαιτούμενα υλικά και τις εργασίες.
Η επιδότηση ανέρχεται στο 40% των πραγματοποιηθεισών δαπανών και χορηγείται υπό τις εξής προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά:
α) σχετικά τιμολόγια εξοφλούνται ηλεκτρονικά,
β)μετά την ανακαίνιση προχωρούν σε εκμίσθωση του ακινήτου με διάρκεια 3 τουλάχιστον ετών.
