Η συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση έχει αποδυναμώσει περαιτέρω τις προοπτικές ανάπτυξης σε όλη την Ευρώπη, με την Goldman Sachs να αναμένει πλέον ύφεση στην Ευρωζώνη, η οποία, όπως εκτιμά, έχει ήδη ξεκινήσει στο τρέχον τρίτο τρίμηνο και θα συνεχιστεί και στο τέταρτο τρίμηνο. Πάντως, το χάσμα ανάπτυξης Βορρά-Νότου είναι τεράστιο, όπως τονίζει, με την ανθεκτικότητα και την ισχυρή ανάπτυξη στις χώρες του Νότου όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία, χάρη στις δυναμικές επιδόσεις του τουρισμού, να “σώζει” την ευρωζώνη από τη βαθιά ύφεση – εκτός αν επιδεινωθεί σημαντικά η ενεργειακή κρίση.
Το χάσμα Βορρά-Νότου
Ειδικότερα, όπως σημειώνει η Goldman Sachs, τα εισερχόμενα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η οικονομία της ζώνης του ευρώ συνεχίζει να επιβραδύνεται. Ο σύνθετος flash PMI υποχώρησε ελαφρώς περαιτέρω τον Αύγουστο -για δεύτερο μήνα κάτω από το 50- και άλλες βασικές έρευνες παραμένουν σαφώς σε έδαφος συρρίκνωσης (συμπεριλαμβανομένου της γερμανικού Ifo και των ερευνών καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε ολόκληρη την περιοχή).
Οι δείκτες τρέχουσας δραστηριότητας (CAI) σε ολόκληρη την περιοχή έχουν επιβραδυνθεί περαιτέρω (φτάνοντας στο μηδέν τον Αύγουστο) αλλά δεν έχουν εισέλθει ακόμη σε έδαφος ύφεσης. Ο διαχωρισμός των δεδομένων ανά τύπο δείχνει ότι οι σκληροί δείκτες έχουν “κρατήσει” καλά μέχρι στιγμής, με συνεχή κέρδη στη λιανική και τη βιομηχανική δραστηριότητα κατά το δεύτερο τρίμηνο. Ωστόσο, ο διαχωρισμός του CAI μεταξύ των χωρών αποκαλύπτει ένα εντυπωσιακό χάσμα Βορρά-Νότου, με πολλές χώρες του Νότου να σημειώνουν ισχυρή ανάπτυξη κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ενώ στη Γερμανία για παράδειγμα οι CAI υποχώρησαν στο -1,9% τον Αύγουστο.
“Όπλο” για το Νότο ο ισχυρός τουρισμός
Ένας σημαντικός λόγος για αυτό το χάσμα στην πρόσφατη ροή δεδομένων είναι η ισχυρή δραστηριότητα του κλάδου των υπηρεσιών, όπως σημειώνει η Goldman Sachs. Ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ενίσχυσης των δαπανών για υπηρεσίες μετά την Omicron είναι πιθανόν πίσω μας -και οι PMI δείχνουν ότι η δραστηριότητα των υπηρεσιών επιβραδύνεται σημαντικά-, η Νότια Ευρώπη εξακολουθεί να έχει σημαντικό περιθώριο ανάπτυξης στις υπηρεσίες, ειδικά σε δραστηριότητες ευαίσθητες στην Covid, όπως ο τουρισμός.
Τα διαθέσιμα στοιχεία για τα καλοκαιρινά ταξίδια υποδηλώνουν μια ισχυρή τουριστική περίοδο που θα μπορούσε να υποστηρίξει σημαντικά την ανάπτυξη στον Νότο, ιδιαίτερα στην Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα. Ως εκ τούτου, είναι πιθανό η βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη να αποδειχθεί πιο ανθεκτική από ό,τι αναμένει η Goldman, υποδεικνύοντας πιθανότητα ελαφρά μόνο συρρίκνωση το τρίτο τρίμηνο.
“Χτύπημα” από την ενεργειακή κρίση – Στο 10,3% ο πληθωρισμός στο δ’ τρίμηνο
Την ίδια στιγμή, όπως επισημαίνει η αμερικάνικη τράπεζα, οι εντάσεις στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου συνεχίζουν να είναι έντονες. “Από τη μία πλευρά, μας ενθαρρύνει ότι η Γερμανία και η Ιταλία έχουν επιτύχει τους στόχους αποθήκευσης φυσικού αερίου νωρίτερα από το αναμενόμενο και ότι οι περικοπές παραγωγής μέχρι στιγμής φαίνονται περιορισμένες, πιθανότατα αντανακλώντας τη σημαντική μετάβαση από το φυσικό αέριο στο πετρέλαιο. Από την άλλη πλευρά, η πρόσφατη άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου και οι υποτονικές ροές ρωσικού φυσικού αερίου (στο 20% της χωρητικότητας μέσω του Nord Stream 1) υποδεικνύουν ένα αρκετά σημαντικό χτύπημα στην ανάπτυξη”, όπως τονίζει η Goldman.
Η απότομη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου -με τη γερμανική κατανάλωση τώρα να έχει μειωθεί σχεδόν κατά ένα τέταρτο σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας- είναι πιθανό να επιφέρει σημαντικές περικοπές στην παραγωγή τους επόμενους μήνες παρά τη σημαντική υποκατάσταση πετρελαίου-φυσικού αερίου. H Goldman αναμένει ότι ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ θα είναι κατά μέσο όρο 10,3% το τέταρτο τρίμηνο και βλέπει κίνδυνο οι τιμές του φυσικού αερίου να παραμένουν στα τρέχοντα επίπεδα, υποδηλώνοντας μεγάλο “χτύπημα” στους καταναλωτές κατά τους χειμερινούς μήνες.
“Συνεπώς, παραμένουμε ικανοποιημένοι με την πρόβλεψή μας για μια ήπια ύφεση στην Ευρωζώνη, με αρνητική ανάπτυξη σε ολόκληρη την περιοχή τόσο στο τρίτο τρίμηνο (-0,1%, όχι σε ετήσια βάση) όσο και στο τέταρτο τρίμηνο (-0,2%, όχι σε ετήσια βάση)”, τονίζει η Goldman Sachs. Ενώ οι πιθανότητες είναι για έναρξη της ύφεσης αργότερα, εξακολουθεί να ανησυχεί ότι η ύφεση θα μπορούσε να είναι βαθύτερη και μεγαλύτερη σε περίπτωση περαιτέρω διαταραχών του εφοδιασμού με φυσικό αέριο. Αναμένει σημαντική συρρίκνωση στη Γερμανία και την Ιταλία, αλλά συνέχιση της ανάπτυξης στη Γαλλία και την Ισπανία.
Πώς θα κινηθούν τα επιτόκια
Σε ό,τι αφορά τη νομισματική πολιτική, η Goldman Sachs εξακολουθεί να πιστεύει ότι μια αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης (μ.β.) είναι πιο πιθανή τον Σεπτέμβριο, δεδομένης της επερχόμενης ύφεσης και της αναμενόμενης επιβράδυνσης της σύσφιγξης της Fed. Όμως, τα πρόσφατα επιθετικά σχόλια των αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) υποδηλώνουν ότι είναι πιθανή μια κίνηση 75 μ.β., ειδικά εάν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό του Αυγούστου εκπλήξουν ανοδικά (στις 31 Αυγούστου).
Το βασικό της σενάριο παραμένει ότι το Διοικητικό Συμβούλιο θα επιβραδύνει τον ρυθμό αύξησης στις 25 μονάδες βάσης από τον Οκτώβριο με τελικό επιτόκιο το 1,5%, αλλά οι πιθανότητες για περαιτέρω αυξήσεις κατά 50 μονάδες βάσης το τέταρτο τρίμηνο δεν έχει αποκλειστεί, εάν η ανάπτυξη διατηρηθεί καλύτερα και οι επιπτώσεις του πληθωρισμού συνεχίσουν να αυξάνονται.
Πηγή: capital.gr
