Του Lionel Laurent (Bloomberg opinion)
Δεν υπάρχουν πολλές θετικές πλευρές οι οποίες να μπορούν να βρεθούν στη συντριβή των κρυπτονομισμάτων. Άνθρωποι έχουν χάσει χρήματα – και συχνά πρόκειται για εκείνους που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά αυτές τις απώλειες.
Όμως, ένα ευπρόσδεκτο θύμα είναι ο στρατός των “influencers” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τα μάτια-“λέιζερ”, τοξικών υποστηρικτών αυτού που σίγουρα πρέπει να ταξινομηθεί ως μία από τις πλέον εξωφρενικές μανίες “τοποθέτησης προϊόντων” στην οικονομική ιστορία. Αυτό που θα ακολουθήσει θα πρέπει να είναι μια πιο υγιής εστίαση στην προστασία των καταναλωτών σε μια εποχή ψηφιακών επενδύσεων.
Τα λέιζερ έσβησαν
Το απλό αναγνωριστικό ενός ζευγαριού ματιών τα οποία “πετούν” λέιζερ – ένα σήμα αισιοδοξίας ότι το Bitcoin κατευθυνόταν στα 100.000$ και παραπάνω - στο αποκορύφωμά του κοσμούσε τα άβαταρ Αμερικανίδων βουλευτών, δισεκατομμυριούχων, αστέρων του αθλητισμού και, φυσικά, ορδών από λάτρεις των crypto.
Τα λέιζερ δεν λάμπουν πια τόσο έντονα μετά την τελευταία καταστροφή στην κρυπτο-χώρα, με μερικά να σκοτεινιάζουν εντελώς, πιθανώς σε μια προσπάθεια ελέγχου της ζημιάς στη φήμη ενός εκάστου. Οι δίδυμοι αδελφοί Winklevoss είναι τώρα απασχολημένοι με την προώθηση της επόμενης τους δράσης ως μουσικοί στο συγκρότημα διασκευών Mars Junction. Ο Έλον Μασκ επιμένει ότι δεν είπε ποτέ σε κανέναν να αγοράσει crypto. Και οι διασημότητες οι οποίες κάποτε καμάρωναν για τα μη ανταλλάξιμα tokens τους, τώρα έχουν κρύψει τις αναρτήσεις τους.
Οι πραγματικές αλλαγές θα έρθουν χαμηλότερα στην κερδοσκοπική τροφική αλυσίδα, καθώς εξαντλείται το καύσιμο για viral οικονομικές αφηγήσεις που προωθούν τις συναλλαγές σε κρυπτονομίσματα μεταξύ νέων και ευκολόπιστων καταναλωτών, οι οποίοι θέλουν να πλουτίσουν πιο γρήγορα από την υπόλοιπη κοινωνία.
Το επιχειρηματικό μοντέλο των influencers είναι να παίρνουν πραγματικά δολάρια με αντάλλαγμα την προώθηση ψηφιακών νομισμάτων. Κάποια στιγμή, στους YouTubers προσφέρονταν ακόμη και 30.000$ για να προωθούν επενδύσεις οι οποίες συνδέονταν με crypto.
Ωστόσο, αυτά τα δολάρια στερεύουν καθώς οι συναλλαγές στα ανταλλακτήρια μειώνονται και η startup χρηματοδότηση εξαφανίζεται. Ακόμη και η Coinbase, με κεφαλαιοποίηση άνω των 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων, έχει μειώσει τα τέλη μάρκετινγκ θυγατρικών της, σύμφωνα με το Business Insider. Οι influencers που μόλις πριν από λίγους μήνες έβγαζαν 40$ για κάθε νέα εγγραφή στην πλατφόρμα, τώρα δέχονται προσφορές για $2 έως $3 ανά εγγραφή.
Διασημότητες όπως ο Matt Damon και ο Larry David αξίζουν το κύλισμα στη λάσπη που δέχονται για την προώθηση σχετικών διαφημίσεων, τουλάχιστον όμως η σχέση τους με το όλο εγχείρημα ήταν ξεκάθαρη. Δεν είναι όλες οι προσωπικότητες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης απατεώνες. Εκείνες ωστόσο με τους λιγότερο διαφανείς δεσμούς με τα προϊόντα που προωθούσαν – όπως ο YouTuber Logan Paul, μια “μαζορέτα” του καταρρεύσαντος token Dink Doink προς τα 23 εκατομμύρια ακολούθους του, ένα project που ο ίδιος είχε δηλώσει στους New York Times τον Μάιο ότι πήγε “παράλογα άσχημα” – διαβρώνουν σαφώς την εμπιστοσύνη των ακολουθων τέτοιων προσωπικοτήτων σε ευρύτερη κλίμακα.
Απογοήτευση και αναγκαία ρύθμιση
Και καθώς η προφανής άγνοια ορισμένων κρυπτο-οπαδών με επιρροή αρχίζει και γίνεται καταφανής στους θαυμαστές τους – οι οποίοι σίγουρα θα κουραστούν από τους συνεχείς ισχυρισμούς ότι τα κρυπτονομίσματα αποτελούν “αντιστάθμιση του πληθωρισμού”, όταν είναι κάθε άλλο παρά αυτό – μια μεγαλύτερη ρυθμιστική παρέμβαση, καθώς και εθελοντικές καταστολές από το TikTok και άλλες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης ακολουθούν. Οι λογαριασμοί ορισμένων αστέρων ριάλιτι έχουν κλείσει, με το Snapchat να αναστέλλει εκείνον των Jazz και Laurent Correia πέρυσι.
Δεν πρόκειται για λογοκρισία, αλλά για διαφάνεια. Ο Jackson Palmer, συνδημιουργός του Dogecoin, έχει έναν γενικό όρο για να περιγράφει τον κόσμο μας: Griftonomics. Εφαρμόζοντάς το στα κρύπτο, λέει, αποκαλύπτεται ένα δίκτυο “αγορασμένων επιρροών”. Μια μελέτη από την ολλανδική ρυθμιστική αρχή χρηματοπιστωτικών αγορών σε 150 παράγοντες επιρροής που κάλυπταν περισσότερους από 1 εκατομμύριο ακόλουθους διαπίστωσε ότι μόνο ένα μικρό κλάσμα – περίπου το 1% – δεν έβγαζε χρήματα από ανάλογα project, πολλά από τα οποία δεν αποκαλύφθηκαν δημόσια.
Οι αρχές έχουν προφανώς ρόλο να διαδραματίσουν στην εξάλειψη των χειρότερων υπερβολών. Οι επόπτες διαφημίσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία έχουν κάνει αξιοπρεπή δουλειά για να σταματήσουν τις παραπλανητικές διαφημιστικές καμπάνιες.
Η Kim Kardashian και ο Floyd Mayweather μηνύθηκαν και οι δύο τον Ιανουάριο, κατηγορούμενοι ότι διαφήμιζαν ένα ψηφιακό νόμισμα ονόματι EthereumMax σε επενδυτές. Στον Mayweather είχε ήδη επιβληθεί πρόστιμο από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ το 2018 επειδή διαφήμιζε νομίσματα χωρίς να αποκαλύπτει ότι είχε ίδιο οικονομικό συμφέρον, ενώ πέρυσι η Kardashian έλαβε νουθεσία από την Αρχή Οικονομικής Συμπεριφοράς του Ηνωμένου Βασιλείου επειδή χρησιμοποίησε τη βάση των θαυμαστών της για να προωθήσει “ένα κερδοσκοπικό ψηφιακό token που είχε δημιουργηθεί μόλις έναν μήνα πριν από άγνωστους προγραμματιστές”.
Χρηματοοικονομική παιδεία
Υπάρχει ωστόσο επίσης επείγουσα ανάγκη για περισσότερη χρηματοοικονομική και ψηφιακή παιδεία. Οι νέοι πνίγονται από χρέη σε ολοένα και μικρότερη ηλικία και νιώθουν έντονα τη σχετική πίεση. Υπάρχει επίσης μια αίσθηση ότι ο πλούτος συσσωρεύεται μέσω του να είσαι τυχερός – γεννημένος στη σωστή γενιά ή στη σωστή οικογένεια ή υποστηρίζοντας το σωστό token – και όχι μέσω προσόντων και αρετών. Αυτό εξηγεί γιατί τα δάνεια Buy Now – Pay Later έχουν ανθίσει μεταξύ εκείνων οι οποίοι δυσκολεύονται να τα αποπληρώσουν και γιατί ένα υψηλό ποσοστό ανθρώπων ακολουθεί και ακούει influencers.
Υπάρχει ένας ρόλος εδώ για τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, ίσως ακόμη και για συγκεκριμένες εφαρμογές με “προστατευτικά κιγκλιδώματα” που επιτρέπουν πειραματικές δαπάνες με μικρά ποσά μετρητών. Και θα πρέπει επίσης να είναι δυνατό για τις ρυθμιστικές αρχές να καταπολεμούν τη φωτιά με φωτιά: οι παραπλανητικές οικονομικές αφηγήσεις σχετικά με αντισταθμίσεις πληθωρισμού θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν από ειδικευμένους influencers, όπως συμβαίνει και με άλλες μορφές παραπληροφόρησης.
Προς το παρόν, ωστόσο, άτομα με μάτια λέιζερ στις φωτογραφίες προφίλ τους μάς χάρισαν άθελά τους ένα “χαστούκι” αφύπνισης-προειδοποίησης σχετικά με το περιεχόμενό που παράγουν. Αν δείτε αυτές τις δύο κόκκινες τελίτσες, μείνετε μακριά.
Πηγή: capital.gr