Τα εμπορικά κέντρα της «νέας γενιάς» ετοιμάζουν αυτήν την περίοδο εταιρείες όπως η Lamda Development και η Trade Estates ΑΕΕΑΠ του ομίλου Φουρλή. Μετά μία διετία επενδυτικής «αδράνειας» στον κλάδο, ένεκα της πανδημίας και του «σοκ» που αυτή προκάλεσε στο λιανεμπόριο, αλλά και δραματικής αλλαγής στις καταναλωτικές συνήθειες με την απότομη διάδοση του ηλεκτρονικού εμπορίου, φαίνεται πως οι συνθήκες κρίνονται πια ώριμες για την υλοποίηση των νέων έργων. Αλλωστε ακόμη και τα πρώτα μεγάλα εμπορικά κέντρα που αναπτύχθηκαν στη χώρα, και ιδίως στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα, μετρούν πλέον σχεδόν δύο δεκαετίες ζωής, δείχνοντας την «ηλικία» τους και απαιτώντας εμπλουτισμό των χρήσεών τους.
Στο πλαίσιο αυτό, αυτήν την περίοδο δρομολογούνται έξι αμιγώς εμπορικές νέες αναπτύξεις, εκ των οποίων οι τρεις στο ακίνητο του Ελληνικού. Η υλοποίησή τους αναμένεται να προσθέσει 135.000 τ.μ. εμπορικών χώρων μόνο εντός της έκτασης του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό και 169.000 τ.μ. συνολικά σε πανελλαδικό επίπεδο. Τα νέα αυτά εμπορικά κέντρα χαρακτηρίζονται από σημαντικές διαφοροποιήσεις έναντι των προκατόχων τους, καθώς έχουν άλλα χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, η φιλοξενία πολυκινηματογράφων, που πριν από 20 χρόνια αποτελούσε βασικό συστατικό των εμπορικών κέντρων, σήμερα απουσιάζει ως επιλογή. Αντιστοίχως, παρατηρείται σημαντική διάδοση των εμπορικών πάρκων, δηλαδή ανοικτών χώρων που διαθέτουν καταστήματα μεγάλης επιφάνειας. Τα εμπορικά πάρκα επέδειξαν σημαντικές «αντοχές» κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ακριβώς λόγω του ανοικτού χαρακτήρα τους, με αποτέλεσμα να θεωρούνται σημαντικό σκέλος της επενδυτικής στρατηγικής των ομίλων.
Ενα εξ αυτών αναμένεται να κατασκευαστεί εντός του Ελληνικού από την Trade Estates, στο πλαίσιο κοινοπρακτικού σχήματος με τη Lamda Development. Το ακίνητο θα είναι συνολικής επιφάνειας 30.000 τ.μ. και θα αποτελεί επένδυση της τάξεως των 55 εκατ. ευρώ, ενώ θα είναι όμορο του Vouliagmenis Mall στον επιχειρηματικό πόλο του ακινήτου του Ελληνικού, στο βόρειο τμήμα προς τη Λ. Βουλιαγμένης. Αναμένεται να φιλοξενεί καταστήματα μεγάλης επιφάνειας, τόσο του ίδιου του ομίλου Φουρλή, π.χ. IKEA και Intersport, όσο και άλλων εμπορικών αλυσίδων.
Αυτήν την περίοδο «τρέχει» και ο διαγωνισμός για την επιλογή του σχήματος που θα αναλάβει την κατασκευή του μεγαλύτερου εμπορικού κέντρου της χώρας. Ο λόγος για το Vouliagmenis Mall, το οποίο θα διαθέτει συνολική επιφάνεια 130.000 τ.μ., εκ των οποίων 85.500 τ.μ. θα αφορούν τη μεικτή εκμισθώσιμη επιφάνεια. Το συνολικό ύψος της επένδυσης αναμένεται να ξεπεράσει τα 350 εκατ. ευρώ, ενώ το κέντρο θα ξεκινήσει να κατασκευάζεται το φθινόπωρο του 2023 και θα είναι έτοιμο προς το τέλος του 2025. Ενδεικτικό του μεγέθους του είναι ότι το The Mall Athens, που είναι το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο σήμερα, διαθέτει εκμισθώσιμη επιφάνεια της τάξεως των 58.500 τ.μ.
Στο παράκτιο μέτωπο του Ελληνικού, στη μαρίνα του Αγίου Κοσμά, αναμένεται να κατασκευαστεί το Riviera Galleria, εκμισθώσιμης επιφάνειας 19.000 τ.μ. και με ύψος επένδυσης της τάξεως των 125 εκατ. ευρώ. Το εν λόγω κέντρο είναι διαφορετικού χαρακτήρα και ύφους, καθώς από τα συνολικά 100 καταστήματα που προβλέπεται να φιλοξενεί, τα 70 θα αφορούν οίκους μόδας και άλλα εμπορικά καταστήματα πολυτελείας. Παράλληλα, θα διαθέτει και 30 σημεία εστίασης, με έμφαση σε εστιατόρια που θα φέρουν την υπογραφή γνωστών σεφ. Το εμπορικό κέντρο υπολογίζεται ότι θα προσελκύει 7 εκατ. επισκέπτες ετησίως. Οπως και το Vouliagmenis Mall, αναμένεται να έχει κατασκευαστεί έως το τέλος του 2025. Σε πρόσφατη ενημέρωσή της, η Lamda Development ανέφερε ότι για το Vouliagmenis Mall έχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον από ενοικιαστές για το 92% της επιφάνειάς του, ενώ έχουν υπογραφεί προσύμφωνα (heads of terms) για περίπου 25% αυτής. Στόχος της Lamda Development είναι εντός του 2023 να υπογραφούν προσύμφωνα για το 65% της μεικτής επιφάνειας του νέου εμπορικού κέντρου. Αναφορικά με το Riviera Galleria, έχει κατατεθεί εκδήλωση ενδιαφέροντος από ενοικιαστές για το 71% της επιφάνειας, ενώ τα προσύμφωνα που έχουν συναφθεί μέχρι στιγμής αφορούν το 3% αυτής.
Παράλληλα, η Lamda Development προχωράει στον εκσυγχρονισμό του The Mall Athens, μια επένδυση της τάξεως των 25 εκατ. ευρώ, που προβλέπει τόσο τη λειτουργική όσο και την ενεργειακή αναβάθμιση του ακινήτου, 17 χρόνια μετά τα εγκαίνιά του. Πληροφορίες αναφέρουν ότι αναμένεται να αναβαθμιστεί ο εμπορικός χαρακτήρας του ακινήτου μέσω της προσθήκης περισσότερων καταστημάτων από την εσωτερική αναδιάταξη μέρους των χώρων του κτιρίου. Στον αντίποδα, μικρότερη σε σχέση με το σημερινό της μέγεθος θα είναι η επιφάνεια των χώρων εστίασης και των κινηματογράφων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχει διαφοροποιηθεί το προφίλ των επισκεπτών του κέντρου, καθώς έχουν μειωθεί οι νέοι που επέλεγαν το The Mall ως σημείο συνάντησης.
Εκτός από το εμπορικό πάρκο που δρομολογεί στο Ελληνικό, σε συνεργασία με τη Lamda Development, η Trade Estates ΑΕΕΑΠ του ομίλου Φουρλή, στην οποία έχει τοποθετηθεί επενδυτικά και ο όμιλος Βασιλάκη (Autohellas), δρομολογεί τρία νέα εμπορικά πάρκα, έχοντας σε εξέλιξη ένα συνολικό επενδυτικό πρόγραμμα που θα ξεπεράσει τα 150 εκατ. ευρώ.
Το πρώτο από τα νέα εμπορικά πάρκα θα αναπτυχθεί στην περιοχή των Σπάτων, πολύ κοντά στην Αττική οδό και πλησίον του υφιστάμενου εμπορικού πάρκου Smart Park και του Athens Designer Outlet (πρώην Mcarthur Glen), που εξαγοράστηκε από τη Lamda πριν από μερικούς μήνες. Για τον σκοπό αυτό έχει αποκτηθεί οικόπεδο επιφανείας 32 στρεμμάτων, όπου θα ανεγερθεί ένα εμπορικό πάρκο μεικτής εκμισθώσιμης επιφανείας 9.650 τ.μ. Το πάρκο θα πλαισιώνεται από 500 υπαίθριες θέσεις στάθμευσης. Η επένδυση υλοποιείται σε συνεργασία με την ολλανδικών συμφερόντων εταιρεία Ten Brinke Hellas, την οποία έχει επιλέξει ως στρατηγικό συνεργάτη η Trade Estates για όλες τις συναφείς επενδύσεις της.
Οι άλλες δύο ανάλογου χαρακτήρα επενδύσεις της Trade Estates βρίσκονται εκτός Αττικής και συγκεκριμένα στο Ηράκλειο της Κρήτης και την Πάτρα. Στην Κρήτη το εμπορικό πάρκο θα κατασκευαστεί σε οικόπεδο επιφανείας 40 στρεμμάτων στη θέση Αοράκια του Δήμου Αλικαρνασσού, με πρόσβαση στον Βόρειο Οδικό Αξονα Κρήτης και δίπλα στο αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης», ενώ σε κοντινή απόσταση βρίσκεται και το κέντρο του Ηρακλείου. Η μεικτή εκμισθώσιμη επιφάνεια του ακινήτου θα είναι 10.600 τ.μ., ενώ η συνολική επιφάνεια θα αγγίξει τα 14.000 τ.μ., προσφέροντας επιπλέον και περίπου 400 θέσεις στάθμευσης.
Στην Πάτρα, το σχήμα Ten Brinke και Trade Estates σχεδιάζει την κατασκευή ενός εμπορικού πάρκου 20.000 τ.μ. με μεικτή εκμισθώσιμη επιφάνεια 13.900 τ.μ., επί οικοπέδου 21,5 στρεμμάτων που αγοράστηκε για τον σκοπό αυτό. Το ακίνητο βρίσκεται απέναντι από το νέο λιμάνι της Πάτρας, στη συμβολή των οδών Ανθείας και Ακτή Δυμαίων, ενώ δίπλα του βρίσκεται στάση του προαστιακού, που συνδέεται με το κέντρο της πόλης. Το εμπορικό πάρκο θα περιλαμβάνει ένα κατάστημα ΙΚΕΑ και άλλα 4 καταστήματα, ενώ θα προσφέρει και 400 θέσεις στάθμευσης.
Ηδη, πάντως, η εταιρεία έχει αρχίσει να «χτίζει» ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο επενδυτικών ακινήτων, από τα οποία θα μπορεί να προσβλέπει ετήσια έσοδα της τάξεως των 18 εκατ. ευρώ έως το τέλος του 2022.
Υπενθυμίζεται ότι η Trade Estates προχώρησε σε σειρά νέων επενδύσεων κατά το τέλος του 2021 και αρχές του 2022. Η μεγαλύτερη εξ αυτών αφορά την απόκτηση του μεγαλύτερου εμπορικού πάρκου της χώρας, του Florida 1 στην Πυλαία Θεσσαλονίκης, το οποίο εκτείνεται σε έκταση 132 στρεμμάτων. Το ύψος της επένδυσης ανήλθε σε 36 εκατ. ευρώ. Μεταξύ άλλων, το Florida 1 φιλοξενεί καταστήματα των αλυσίδων Jumbo, Leroy Merlin, Jysk, «ΑΒ Βασιλόπουλος», «Κωτσόβολος» και «Μουστάκας», συνολικής επιφανείας 31.400 τ.μ.
Αντίστοιχα, η εταιρεία ολοκλήρωσε -αντί ποσού 18,3 εκατ. ευρώ- την αγορά του εμπορικού πάρκου που ανέπτυξε η Ten Brinke στη συμβολή των οδών Πειραιώς και Κηφισού. Πρόκειται για ένα πάρκο 14.555 τ.μ. στο οποίο φιλοξενούνται αλυσίδες, όπως «Μουστάκας», «ΑΒ Βασιλόπουλος», Mcdonald’s και LC Waikiki, όπως επίσης και εταιρείες του ίδιου του ομίλου Φουρλή.
Πηγή: moneyreview.gr